- Zweden
Schrijver en uitgever Zarakolu leeft in ballingschap in Zweden en sprak met persbureau Bianet over de verwachting dat het land “de personen terugstuurt die Turkije wil laten uitleveren” na de ondertekening van een memorandum over de NAVO-biedingen van Zweden en Finland.
Nadat Zweden en Finland op 28 juni een memorandum met Turkije hadden ondertekend over hun toetredingsverzoeken tot de NAVO, zei de Turkse minister van Justitie Bekir Bozdağ dat Zweden en Finland zouden moeten voldoen aan de vereisten die voortvloeien uit de eerdere aanvragen van Turkije en kondigde hij aan dat Turkije om de uitlevering van 12 mensen uit Finland zou vragen en 21 uit Zweden.
Turkije was gekant tegen het NAVO-lidmaatschap van beide Scandinavische landen, vooral dat van Zweden, daarbij verwijzend naar “bezorgdheid over terrorisme”.
Zoals gemeld door het door de staat gerunde Anadolu Agency (AA) op 19 mei 2022, wil Turkije de volgende mensen uitgeleverd hebben: Schrijver Mehmet Sıraç Bilgin, Aysel Alhan, Aziz Turan, schrijver en uitgever Ragıp Zarakolu, Halef Tek, Harun Tokak, Bülent Keneş, Yilmaz Ayten en Levent Kenez.
Schrijver en uitgever Ragıp Zarakolu, die in het betreffende bericht wordt aangehaald in verband met de verboden Koerdische Arbeiderspartij (PKK) of de “FETÖ”, die verantwoordelijk wordt gehouden voor de couppoging in Turkije in 2016, woont sinds 2012 in Zweden. In Turkije is hij in een reeks processen in Turkije tot enkele jaren gevangenisstraf veroordeeld wegens zijn publicatie- en schrijfactiviteiten.
‘Onderhandelingen met NAVO is een absurditeit’
In het licht van deze recente ontwikkelingen sprak Bianet met Ragıp Zarakolu, die vindt dat de NAVO-onderhandelingen, die Turkije naar eigen zeggen op zijn eigen manier heeft afgerond, “als absurditeit kunnen worden uitgelegd”. De 74-jarige schrijver en uitgever Zarakolu protesteert tegen de recente ontwikkelingen en zegt: “Het opstellen van een lijst over het NAVO-lidmaatschap van Zweden en Finland heeft me herinnerd aan het slavernijtijdperk van weleer.”
Ankara wil ‘losgeld’ van Stockholm
Uitleggend wat hij bedoelt met “slavernij”, zegt Zarakolu:
In die oude tijden hadden krijgsgevangenen de status van slaven en er werd losgeld betaald om hen te redden. Dus ik beschouw dit als een soort verzoek om losgeld. Maar bovenal is dit een incident van intimidatie. Want hoewel ze weten dat ze hier geen resultaten uit zullen halen, is dit alleen maar bedoeld om de mensen in ballingschap buiten het land lastig te vallen. En de reden waarom deze mensen in het buitenland zijn, zijn de rechtszaken die in Turkije tegen hen zijn aangespannen.
Zarakolu verwerpt het feit niet dat “de Republiek Turkije wettelijk het recht heeft om een aanvraag in te dienen op basis van de bestaande bestanden”, en voegt eraan toe: “Maar het heeft ook de verplichting om de wetten van andere landen te respecteren.”
Ragıp Zarakolu verwijst naar de wetten in Zweden om uit te leggen waarom de juridische en politieke status van hemzelf en de andere ballingen in het land niet kan worden onderworpen aan een “verzoek om uitlevering” aan Turkije:
“Deze dossiers komen aan in Zweden of in andere staten. Ze worden beoordeeld. De dossiers worden niet door de regeringen hier beoordeeld, maar door de rechtbanken op basis van de relevante wettelijke regels. Als het een overtuigend dossier is en voorzien van bewijsmateriaal, wordt het nodig gedaan. Er waren ook gevallen waarin criminele delinquenten werden uitgeleverd vanuit Zweden aan Turkije en dit is nooit een punt van discussie geweest.”
‘Turkije misbruikt Interpol-mechanisme’
Ragıp Zarakolu zegt dat Turkije “dissidenten voor politieke doeleinden tot criminelen heeft verklaard en het uitleveringsmechanisme van Interpol heeft aangevraagd om een verzoek om hun uitlevering in te dienen” aan Turkije:
Dit mechanisme kwam een paar jaar geleden ook bij mij in beeld. Via Interpol is een aanvraag gedaan. Dit verzoek is hier voorgelegd aan de Hoge Raad; uiteindelijk heeft het Hooggerechtshof in Zweden, hier in de hoedanigheid van het Grondwettelijk Hof, het dossier onderzocht en geoordeeld dat het dossier moest worden afgewezen ‘op grond van het feit dat de aangegeven strafbare feiten over de vrijheid van gedachte gingen en de daarmee verband houdende handelingen niet vallen niet onder het toepassingsgebied van strafbare feiten volgens de Zweedse wet’.
‘Ze zijn niet zo autoritair als Turkije wil’
Verwijzend naar het rechtssysteem in Turkije, merkt Zarakolu op dat “helaas een gewoonte is in Turkije om geen rekening te houden met rechterlijke uitspraken”.
Herinnerend aan de gevallen van de gevangengenomen zakenman Osman Kavala en de gevangengenomen politicus Selahattin Demirtaş, zegt Zarakolu: “De regering van Turkije wil dat andere regeringen hetzelfde doen. Helaas – van de kant van Erdoğan – zijn er hier geen dergelijke autoritaire regimes. Rechterlijke uitspraken staan boven alles. De regering kan er nu al niets aan doen. Het uitleveringsverzoek is afgewezen.”
‘Ze willen ook Zweden lastig vallen’
Volgens Zarakolu, die verwijst naar “de onderhandelingen, bijna in de vorm van het eisen van losgeld”, was de laatste poging van Turkije om een veto uit te spreken over de NAVO-aanvragen van Zweden en Finland in feite een incident van intimidatie, ook gericht aan de regering van Zweden.”
Hij zegt: “Zweden heeft weer hetzelfde antwoord gegeven: ‘We zullen de dossiers onderzoeken en het nodige doen volgens onze eigen wet.” Zarakolu denkt dat dit niets anders is dan terugkeren naar af. “hoewel het laatste antwoord van Zweden als een succes is afgeschilderd, is dit geen nieuw antwoord, maar de herhaling van het vorige”, aldus Zarakolu.
Ter afsluiting van zijn opmerkingen beantwoordt Ragıp Zarakolu ook de vraag van Bianet over de houding van de linkse en democratische kringen in Zweden ten aanzien van deze recente ontwikkelingen. “Er is kritiek dat ze passief zijn gebleven tegenover de intimidatie van Turkije”, antwoordt hij.