Waarom 4 april een feestdag is in Rojava

Het is vandaag 4 april, de 74ste verjaardag van Abdullah Öcalan en een speciale dag in Koerdistan. Koerden en hun vrienden over de hele wereld vieren deze dag enthousiast en planten bomen als symbool van het leven. In Rojava zijn de feesten en het planten van bomen tien dagen geleden begonnen.

Abdullah Öcalan kwam in 1979 vanuit Turkije naar Syrië. Daarvoor was de Koerdische bevrijdingsbeweging in Syrië nauwelijks bekend. Over de groep rond Öcalan, de Apocî, werd al sinds 1973 gesproken, maar de politieke doelstellingen van de Koerdische Arbeiderspartij (PKK), opgericht in 1978, bleven onduidelijk. De Koerden in Rojava en Syrië wisten alleen dat deze beweging strijdt voor Koerdistan. Omdat de eerdere Koerdische opstanden relatief snel werden neergeslagen, werd aangenomen dat ook de PKK geen kans van slagen had.

Toen Öcalan over de Turks-Syrische staatsgrens naar Rojava kwam, brak er een nieuw tijdperk aan in de regio. In die tijd werd de Koerdische bevolking massaal onderdrukt door het Syrische regime. Nadat hij in het geheim de grens was overgestoken, verbleef Öcalan bijna twee maanden met zijn strijdmakkers in een dorp in de buurt van Kobanê. Hedendaagse getuigen rapporteren over dit verblijf: “Je leest constant. Hun houding en hun uiterlijk hadden een groot effect. In elk huis dat ze bezochten, lieten ze een blijvende indruk achter. We wisten niet wie ze waren, alleen dat ze opkwamen voor Koerdistan.”

Na verloop van tijd, buiten Kobanê, werd er in heel Rojava over de Apocî gesproken. Dit duurde tot 1983. Öcalan noemde zichzelf destijds Ali en ging uiteindelijk naar de Bekaa-vallei in Libanon, die door Palestijnen wordt gebruikt. Er waren steeds meer apoïstische militanten in de regio en iedereen wilde Öcalan zien. Het PKK-kamp in de Bekaa-vallei werd een magische attractie. Minstens één lid van bijna elke familie in Rojava ging naar Libanon om Abdullah Öcalan te ontmoeten.

Na het begin van de gewapende strijd van de PKK op 15 augustus 1984 groeide onder de bevolking de overtuiging dat deze beweging anders is dan andere Koerdische groeperingen en een revolutie zal ontketenen in Koerdistan.

De apoïstische ideologie verspreidde zich niet alleen onder de Koerden, maar ook onder de Arabische en andere bevolkingsgroepen. Mensen zagen de beweging als een nieuwe manier van leven. Omdat hun invloed toenam, voelden de hegemonische machten zich bedreigd en kwamen ze tussenbeide bij de internationale samenzwering die leidde tot het gedwongen vertrek van Öcalan uit Syrië op 9 oktober 1998 en, na een reis van een maand over verschillende continenten, tot zijn ontvoering naar Turkije op 15 februari 1999.

In de bijna twee decennia van zijn verblijf in Syrië en Libanon plantte Öcalan de zaden voor de bevrijdingsstrijd die de Rojava-revolutie in 2012 mogelijk maakte en tot op de dag van vandaag voortduurt. In Rojava wordt 4 april daarom gezien als de wedergeboorte van het Koerdische volk en het begin van een nieuw tijdperk. De huizen waar Abdullah Öcalan destijds verbleef, worden vandaag op zijn verjaardag nog steeds bezocht. Er worden bomen geplant, er zijn culturele programma’s en er wordt gedanst. Deze activiteiten vinden plaats in de autonome regio van Noord- en Oost-Syrië. 4 april wordt waargenomen als een feestdag in Rojava.