Amnesty International: Ban van Turkije op Twitter belemmerde reddingsoperaties

Volgens de internetbewakingsdienst NetBlocks werd Twitter op 8 februari 2023 geblokkeerd in Turkije. De ban kwam temiden van de massale reddingsoperatie en humanitaire crisis in de nasleep van de aardbevingen in Zuid-Turkije en Noord-Syrië twee dagen eerder. De toegang tot Twitter leek ongeveer 12 uur nadat het voor het eerst was geblokkeerd, te zijn hersteld. De ban van de Turkse regering op Twitter was een klap voor de reddingsoperaties, aangezien mensen die vastzaten onder het puin van de aardbeving via sociale medi communiceerden over hun verblijfplaats om reddingsoperaties te ondersteunen, meldde mensenrechtenorganisatie Amnesty International.

Amnesty International bracht op 23 februari een rapport uit over mensenrechtenschendingen in Turkije en Syrië na de aardbevingen van 6 februari. Het rapport concentreerde zich op het recht op leven, bescherming tegen willekeurige detentie, persoonlijke veiligheid, vrijwaring van foltering en andere vormen van mishandeling, vrijheid van meningsuiting en vereniging, en de verplichting om vluchtelingen internationale bescherming te verlenen en te behouden. Amnesty maakte duidelijk dat “mensenrechten niet worden opgeschort” in tijden van dergelijke crises.

“De staat is verplicht het recht op vrijheid van meningsuiting te respecteren, te beschermen, te bevorderen en te vervullen. Elke beperking van dit recht moet bij wet zijn voorzien en noodzakelijk en evenredig zijn’, aldus de instelling.

Amnesty International vestigde de aandacht op het verbod op sociale media in Turkije en voegde eraan toe dat een dergelijk verbod noch noodzakelijk noch proportioneel was om een legitiem doel van de staat te bereiken, namelijk het faciliteren van levensreddende technologieën, niet het afsnijden ervan.

“Overlevenden van humanitaire rampen hebben recht op tijdige, relevante, toegankelijke en nauwkeurige informatie in een taal die ze begrijpen, zonder discriminatie”, aldus Amnesty International. Het rapport voegde eraan toe dat de reactie van de Turkse regering op de aardbevingsramp tot wijdverspreide kritiek leidde en dat de Turkse autoriteiten zich beledigd voelden door kritiek op hun aanpak van de crisis.

President Erdoğan dreigde publiekelijk degenen die de autoriteiten bekritiseerden, als doelwit te nemen en in de eerste twee dagen van de aardbeving hield de staat meer dan 90 mensen vast, waaronder journalisten, waarbij sommige aanhoudingen uitsluitend waren gebaseerd op hun berichten op sociale media die Amnesty als een “willekeurige detentie” omschrijft.

De Turkse autoriteit die verantwoordelijk is voor mediacontrole, RTÜK, heeft drie televisiestations beboet voor hun kritische berichtgeving na de zware aardbeving van 6 februari. Halk TV, Tele 1 en Fox zijn beboet en uitzendingen tijdelijk opgeschort vanwege hun verslaggeving en opmerkingen over tekortkomingen in de reactie van de regering op de aardbeving.