- Rojava/Noord-en Oost-Syrië
De oorlog van Azerbeidzjan tegen de Armeense bevolking in Artsakh (Berg-Karabach) escaleert verder na nieuwe aanvallen. Ten minste 27 mensen zijn gedood bij de aanvallen van het door Turkije gesteunde Azerbeidzjaanse leger, en 200 mensen zijn gewond geraakt, waaronder kinderen. Onder de doden bevindt zich naar verluidt ook een kind. De aanvallen concentreren zich momenteel voornamelijk op grootschalige artillerieaanvallen op de hoofdstad van de autonome regio, Stepanakert.
“Azerbeidzjan bereidt genocide voor”
De zogenaamde “anti-terrorisme-operatie” wordt uitgevoerd onder het voorwendsel van “illegale Armeense militaire formaties” en markeert het hoogtepunt van maandenlange escalatiepolitiek. Azerbeidzjan had de voornamelijk door Armeniërs bewoonde regio Artsakh maanden geleden al omsingeld en de Lachin-corridor afgesloten, waardoor de regio werd voorzien van voedsel en medicijnen. Sinds medio december had Azerbeidzjan de corridor voor 120.000 mensen, waaronder 30.000 kinderen, gesloten. Eerder leverde Armenië dagelijks 400 ton voedsel aan de regio. In augustus had Luis Moreno Ocampo, de voormalige hoofdaanklager van het Internationaal Strafhof, al gewaarschuwd dat Azerbeidzjan zich voorbereidde op een genocide tegen etnische Armeniërs in Berg-Karabach. “Honger is het onzichtbare wapen van genocide,” verklaarde Ocampo vanwege de blokkade, en voegde eraan toe: “Zonder onmiddellijke drastische veranderingen zal deze groep Armeniërs binnen enkele weken vernietigd zijn.”
Het gaat om de vernietiging van zelfbestuur
Het dictatoriale regime van Aliyev heeft aangekondigd dat de operatie pas zal eindigen als “illegale Armeense militaire formaties” zich overgeven en het zelfbestuur van de regio wordt ontbonden. De inwoners van Stepanakert hebben zich teruggetrokken in bunkers en kelders, en de stroomvoorziening is onderbroken.
De Centrale Raad van Armeniërs in Duitsland heeft de Duitse regering opgeroepen snel actie te ondernemen en de door Azerbeidzjan geleide aanval te veroordelen. Tot nu toe is er slechts een halfhartige veroordeling geweest door Rusland en de Verenigde Staten. Rusland, als garantstaat van de trilaterale verklaring die de wapenstilstand na de Azerbeidzjaanse invasie in Artsach in 2020 heeft vastgelegd, draagt de voornaamste verantwoordelijkheid. Desalniettemin roept de Centrale Raad Duitsland en de EU op om effectieve maatregelen zoals sancties tegen Azerbeidzjan te nemen om verdere bloedvergieten en de verdrijving van Armeniërs uit Artsach te voorkomen. De Centrale Raad waarschuwt ervoor dat Duitsland, vanwege de rol van Azerbeidzjan als nieuwe gasleverancier in plaats van Rusland, niet mag zwijgen en zelfs financiële steun zou kunnen verlenen aan de Azerbeidzjaanse aanvallen.
“Gaspartner” van Duitsland als agressor
Duitsland is economisch nauw verweven met Azerbeidzjan. Met name de gasleveringen spelen een cruciale rol, gezien de situatie in Oekraïne. Terwijl Azerbeidzjan al de mensen in Artsach uithongerde door zijn blokkade, bezocht de Duitse kanselier Scholz de autocraat Aliyev. Er werd overeengekomen dat de gasexport van Bakoe naar Europa tegen 2027 zou worden verhoogd tot 20 miljard kubieke meter. “Azerbeidzjan is voor Duitsland en de Europese Unie een steeds belangrijkere partner”, aldus de Duitse kanselier.
Turkije is een onofficiële oorlogspartij
Turkije staat achter de aanvallen. Niet alleen in woorden, maar ook door wapenleveringen en het verstrekken van drones (met name de TB-2 drone) laat het Turkse regime zijn steun aan Aliyev zien. Op de VN-vergadering verklaarde Erdoğan zijn steun voor “de bescherming van de regionale integriteit van Azerbeidzjan” en zijn hoop op “snelle resultaten”. In 2020 had Erdoğan de bezetting van delen van Artsach en de verdrijving van de Armeense bevolking al omschreven als “de grootste overwinning van het Turkse buitenlands beleid in 2020”. Zowel in 2020 als in 2022 werden soldaten en huursoldaten door Turkije naar Artsach gestuurd; huursoldaten uit de bezette gebieden in Syrië en Libië werden naar Azerbeidzjan verplaatst. Het lijkt erop dat de as Ankara-Bakoe de geopolitieke aandacht van de wereld tijdens de Oekraïne-crisis gebruikt om zijn expansie in de regio voort te zetten. De Turkse staat gebruikt Azerbeidzjan als vertegenwoordiger van zijn pan-islamitische en panturkische expansiebeleid en streeft naar een strategische positie in de Zuid-Kaukasus om invloed te krijgen tot aan Pakistan en Kashmir en controle te krijgen over grote gasvoorraden. Deze invloedssfeer strekt zich uit tot de zogenaamde “Turkstaten”.
Armeense gemeenschap roept op tot beëindiging belegering Nagorno-Karabach
De Armeense gemeenschap in de autonome regio Noord- en Oost-Syrië heeft de internationale gemeenschap opgeroepen om actie te ondernemen tegen de belegering van Berg-Karabach (Artsakh). Door de Azerbeidzjaanse blokkade van de regio dreigt daar een humanitaire ramp, verklaarden de Armeense Gemeenschapsraad en de Vrouwenraad van Armeense vrouwen in Rojava tijdens een demonstratie voor het VN-kantoor in Qamişlo. Ze benadrukten dat onmiddellijke actie dringend nodig is. “De wereld mag niet opnieuw een genocide op ons volk toestaan. Handel humaan en op basis van waarden en zet u in voor de vrijgave van de levensader van Berg-Karabach.”
Met de “levensader” wordt de Lachin-corridor bedoeld, de enige weg die Berg-Karabach met Armenië verbindt. Sinds medio december sluit Azerbeidzjan deze route af, waardoor 120.000 mensen, waaronder 30.000 kinderen, zijn afgesneden van de rest van de wereld en daarmee van alle bevoorrading. Voorheen leverde Armenië dagelijks 400 ton voedsel aan de regio. Onder de blokkade is zowel de invoer van voedsel en medicijnen als het transport van bijvoorbeeld zieken uit Berg-Karabach onmogelijk geworden.
“Dit beleid van uithongering en belegering met als doel een volledige bezetting van het Armeense Karabach heeft al de eerste slachtoffers geëist”, aldus een gezamenlijke verklaring van de Armeense organisaties, voorgelezen door Kohar Khaja Dorian voor de Vrouwenraad en Imad Tatrian voor de Gemeenschapsraad. De blokkade is in strijd met internationaal recht en humanitair recht en moet dienovereenkomstig door de internationale gemeenschap worden behandeld. “Meer dan honderdduizend mensen proberen te overleven midden in de winter onder precaire omstandigheden, zonder voedsel, medische zorg en elektriciteit. Geopolitieke en geostrategische belangen van het Westen mogen niet leiden tot stilzwijgen over mensenrechten.”
De Lachin-corridor wordt sinds het vermeende einde van de Azerbeidzjaans-Turkse aanvalsoorlog op Berg-Karabach in 2020 beschermd door Russische vredesmacht volgens een verdrag – althans in theorie. Op 12 december richtten vermeende “eco-activisten” uit Azerbeidzjan echter nog steeds een wegblokkade op met als doel “illegale mijnbouw” te stoppen. Het zou gaan om het protesteren tegen de “uitbuiting van Azerbeidzjans goud- en koperreserves door Armenië.” De Armeense zijde beschuldigt daarentegen Azerbeidzjan van een door de staat gecoördineerde actie. De vermeende eco-activisten zouden leden zijn van het leger en de inlichtingendienst, waarbij het milieubewustzijn slechts een voorwendsel is voor een nieuwe invasie. Azerbeidzjan heeft zich nooit bekommerd om milieukwesties, en er bestaat in het autoritair geregeerde land helemaal geen burgermaatschappij.
Aan het begin van de week heeft Armenië vanwege de belegering van Berg-Karabach het Internationaal Gerechtshof aangeroepen om onmiddellijke maatregelen tegen Azerbeidzjan op te leggen en het land te verplichten de blokkade op te heffen. De regering in Bakoe ontkent de blokkade van de Lachin-corridor om de bevoorrading van de bevolking te beëindigen en heeft inmiddels ook het VN-hof ingeschakeld. Ze beschuldigt Armenië ervan wapens en mijnen over de weg te transporteren, wat in strijd is met de voorwaarden van het staakt-het-vuren. Een uitspraak van het VN-hof wordt binnen enkele weken verwacht.