Arrestaties vanwege Öcalan-posters op het YSP-congres

In Ankara zijn op bevel van de hoofdaanklager van de Turkse hoofdstad vier personen gearresteerd. Ze worden beschuldigd van het verspreiden van propaganda voor een “terroristische organisatie,” zo verklaarde de gouverneur van Ankara zondagavond in een verklaring. De beschuldiging betreft specifiek dat de betrokkenen op een congres van de Groene Linkse Partij (YSP) verschillende spandoeken met het portret van Abdullah Öcalan hebben getoond en leuzen hebben geroepen ter ondersteuning van de sinds 1999 in Turkije gevangen PKK-oprichter.

De identiteit van de gearresteerden is vooralsnog niet bekend. Het is ook onduidelijk waar ze na hun arrestatie naartoe zijn gebracht. De autoriteiten hebben aangekondigd dat het onderzoek “ambtshalve” is gestart. In juridische kringen wordt verwacht dat de verdachten eerst aan een identiteitscontrole in het Antiterrorisme Centrum van de politie in Ankara worden onderworpen voordat ze aan het openbaar ministerie worden overgedragen.

Op zondag hield de YSP in Ankara haar vierde congres en herdoopte zich tot “Partij van het Volk voor Gelijkheid en Democratie” (HEDEP). Tülay Hatimoğulları Oruç en Tuncer Bakırhan werden verkozen tot medevoorzitters. In toespraken na de verkiezing sprak het gendergelijke leiderschap van HEDEP zich uit voor de afschaffing van het isolatieregime op Imrali, waar Öcalan sinds zijn onwettige uitlevering aan Turkije in politieke gijzeling wordt gehouden, en voor onderhandelingen over een oplossing van de Koerdische kwestie met de 74-jarige als gesprekspartner. Deze eis werd ondersteund door tal van afgevaardigden en gasten van het congres – onder andere door het roepen van “Bijî Serok Apo (Lang leve leider Abdullah Öcalan).

Hoewel het Turkse Constitutioneel Hof van oordeel is dat het roepen van de Koerdische leus “Bijî Serok Apo” gedekt wordt door de vrijheid van meningsuiting, beschouwen de politie en openbare aanklagers het als wervende steun aan de belangen van de Koerdische Arbeiderspartij (PKK). Personen die deze leus gebruiken, worden vaak aangeklaagd en veroordeeld op grond van de Turkse antiterrorismewetgeving, waarop een gevangenisstraf van maximaal vijf jaar staat.

Leuze gedekt door vrijheid van meningsuiting

Het Constitutioneel Hof  in Ankara bevestigde in maart 2020 in een uitspraak dat de Koerdische leus “Bijî Serok Apo” wordt gedekt door de vrijheid van meningsuiting. In de beslissing werd ook benadrukt dat de strafrechtelijke vervolging van vermeende terroristische propaganda in deze context als een vermeend abstract gevaarsdelict het potentieel heeft om andere grondwettelijke rechten en vrijheden te beperken. Enkele maanden voor de verrassende beslissing van het Turkse Constitutioneel Hof had het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) Turkije veroordeeld voor schending van het recht op vrije meningsuiting wegens het roepen van de leus “Bijî Serok Apo.” Twee activisten die tot boetes waren veroordeeld, hadden een klacht ingediend.

Geschiedenis van de leus “Bijî Serok Apo”

De leus “Bijî Serok Apo” heeft een lange geschiedenis. De oorsprong ervan gaat terug tot 1984, toen een handvol guerrillastrijders zich voorbereidde op het begin van gewapend verzet in Koerdistan. “Bijî Serok Apo” ontstond echter tijdens een mars van Hannover naar Bonn. De demonstratie wordt beschouwd als de eerste “Lange Mars” van de Koerdische gemeenschap in ballingschap in Duitsland.