De Republiek Turkije werd opgericht op 29 oktober 1923 en bestaat nu honderd jaar, en helaas begint de nieuwe eeuw onder de fascistisch-genocidale regering van Tayyip Erdoğan en zijn Volksalliantie. De laatste verkiezingen op 14 en 28 mei waren een belangrijke kans om deze situatie te veranderen. Maar deze kans kon niet voldoende benut worden, of, het fascisme van Erdoğan-Bahçeli verhinderde het. Nu is het nodig om met de antifascistische revolutionaire strijd te doen wat met verkiezingen niet mogelijk was en de weg te openen voor democratisering in Turkije door de fascistische dictatuur omver te werpen.
Naarmate 29 oktober naderde, een eeuw lang opgelegd aan de samenleving als “Dag van de Republiek”, namen de inspanningen van de Erdoğan-regering om zichzelf tot staat uit te roepen toe. Tayyip Erdoğan wilde op dit honderdjarig bestaan zijn absolute macht verkondigen, zijn positie als de “tweede Atatürk”. Hij bereidde zich hier intensief op voor. Op basis hiervan wilde hij enthousiaste festiviteiten organiseren die dagen en misschien wel weken zouden duren. Hij had alles hierop voorbereid, inclusief de verkiezingen in mei.
Maar de berekening pakte niet goed uit. Tayyip Erdoğan’s leugen “Ik heb de PKK afgemaakt” werd duidelijk ontkend door de offeractie die het ministerie van Binnenlandse Zaken op 1 oktober trof. De ontwikkelingen die volgden hebben de regering Erdoğan verder ontmaskerd en iedereen laten zien dat ze zwak en af is. Daarom is zijn bajonet bij wijze van spreken gevallen. Ongetwijfeld probeert hij iedereen zijn macht te laten voelen door weer extravagante feesten te organiseren. Maar verder dan de schijn van een geplukte kip zal het niet komen.
Binnen dit kader zullen er valse toespraken gehouden blijven worden en zal het racistisch-chauvinistisch nationalisme zoveel mogelijk escaleren. De sycofanten zullen Tayyip Erdoğan blijven prijzen en zeggen dat hij de “tweede Atatürk” is. De Turkse samenleving wordt verstikt door deze demagogie en wordt belemmerd in het maken van een correcte en juiste balans van de afgelopen eeuw. Daarom moeten de socialistische en democratische krachten waakzaam zijn en voorkomen dat deze chauvinistische propaganda de samenleving te zeer vergiftigt. Het bewustzijn van de samenleving moet worden verhoogd door een echte en juiste afrekening met de afgelopen eeuw.
Maar wat is het basiskader voor een correcte afrekening? Om een antwoord te vinden op deze vraag, is het eerst nodig om een korte blik te werpen op de gebeurtenissen en de strijd in de periode voor de uitroeping van de republiek. Enerzijds vocht het Koerdische volk tegen de Britse en Franse bezetting, en waren het vooral de Koerden die het land verdedigden. Het leger dat vocht tegen de Griekse bezetting was opnieuw het Ottomaanse leger onder het bevel van Kâzım Karabekir, dat overleefde in Koerdistan. In Anatolië liepen vele individuen en groepen, waaronder Ethem de Circassiër, voorop in het verzet tegen de bezetting. Kortom, deze gelaagde strijd bereidde de weg voor de oprichting van de republiek.
Het parlement dat de republiek uitriep, werd opgericht op basis van de congressen van Sivas en Erzurum, waaraan Koerden actief deelnamen. Tot de uitroeping van de republiek namen de Koerden zeer actief deel aan de werkzaamheden van het parlement. De grenzen van het Misak-ı Milli [Nationaal Pact] werden gedefinieerd als “het land waar Turken en Koerden wonen”. Mustafa Kemal zelf kondigde aan dat de Koerden autonomie zouden krijgen in de nieuwe staat. De grondwet van 1921 bevatte deze bepaling expliciet. De Koerden waren dus een fundamentele kracht en een essentieel constituerend element in de voorbereiding van de republiek.
Na het uitroepen van de republiek en het vestigen van de staatsmacht werd het beleid van de oprichtingsperiode echter omgekeerd en werd er een ander beleid gevoerd. In wezen werden al degenen die hadden bijgedragen aan de oprichting van de republiek één voor één geliquideerd. Dit proces begon met de liquidatie van Ethem de Circassiër en ging verder met de liquidatie van Kâzım Karabekir en andere stichtende pasja’s. Veel organisaties en gemeenschappen die hadden deelgenomen aan de bevrijdingsstrijd werden verboden. Het autonomiesysteem voor de Koerden werd uit de grondwet geschrapt en er ontstond een nieuw begrip en een nieuwe strategie met het verenigde concept van een “Turkse natie” die de Koerden negeerde en hun vernietiging voor ogen had.
Kortom, de Republiek Turkije werd opgericht om de Koerden te negeren en te vernietigen. Turkije is al een eeuw lang vijandig tegenover de Koerden en heeft al zijn andere beleidslijnen daarop afgestemd. Deze genocidale aanval is de hele vorige eeuw doorgegaan op een geplande en georganiseerde manier. Regeringen zijn veranderd, er zijn militaire coups geweest, maar de voornaamste ideologie en strategie van de Turkse staat is niet veranderd. De regeringen hebben elkaar het programma voor de Koerdische genocide overhandigd. Volgens de legende was Adnan Menderes [de eerste premier van Turkije die uit vrije verkiezingen kwam. Hij regeerde vanaf 1950, werd omvergeworpen door het leger in 1960 en geëxecuteerd op het gevangeniseiland Imrali in 1961], toen hij naar de executieplaats werd gebracht nadat hij door een staatsgreep ten val was gebracht, door de officieren die hem begeleidden als repetitie werd gevraagd: “Wat is het belangrijkste probleem van Turkije?”. Adnan Menderes, die naar verluidt niet meer kon staan omdat hij te veel medicijnen had ingenomen, zou zonder aarzelen hebben geantwoord: “De Koerdische kwestie.”
Natuurlijk kan een mentaliteit en een beleid dat genocide oplegt aan de Koerden als een belangrijk deel van de bevolking in Turkije nooit democratisch zijn. De keerzijde van de genocide op de Koerden is de fascistische onderdrukking, uitbuiting en vervolging in Turkije. Alle rijkdommen van het land worden gebruikt voor genocide, waardoor Turkije in alle opzichten achterop is geraakt. Als gevolg daarvan is Turkije, dat allerlei rijkdommen had, een derderangs land in de wereld geworden.
Nu het eeuwfeest voorbij is en een nieuwe eeuw begint, is de situatie van Turkije met zijn staat en samenleving duidelijk. Het fascisme van de monistische natiestaat wordt rigoureus doorgevoerd. Onder een dergelijk regime zijn Mesopotamië en Anatolië, die in de geschiedenis het paradijs werden genoemd, een hel geworden. De samenleving verkeert in een crisis en de staat staat op instorten. Door de genocide op de Koerden voort te zetten, is de staat al een eeuw gebaseerd op een systeem van eindeloze oorlog. De woorden van Mustafa Kemal, “vrede thuis, vrede in de wereld”, worden vandaag door de regering van Tayyip Erdoğan uitgevoerd als “oorlog thuis, oorlog in de wereld”. Op 17 oktober werd het buitenlandse mandaat dat andere delen van Koerdistan [in Syrië en Irak] bezette, met twee jaar verlengd.
De mentaliteit en het beleid gebaseerd op de genocide op de Koerden hebben de voorbije eeuw de Turkse samenleving vergiftigd. De zin “Als het om het moederland gaat, is de rest bijzaak” staat voor de vijandigheid tegenover de Koerden. Een eeuw van vijandigheid heeft geleid tot een gebrek aan vertrouwen bij de Koerden. Desondanks hebben ze altijd gevochten voor de eenheid van de volkeren. De vasthoudendheid van de Turkse staat aan genocide heeft hen echter erg onzeker gemaakt. Als ze vandaag nog steeds proberen om samen te leven als een “natie van Turkije”, is de enige macht die dit mogelijk maakt Abdullah Öcalan. Als Barzani genoeg macht had, zou hij geen enkele Turk verlaten.
Bij het ingaan van de tweede eeuw van de Republiek Turkije, zet de huidige fascistische AKP/MHP dictatuur in op het verdiepen en voortzetten van haar anti-Koerdische en genocidale mentaliteit en beleid. Maar we moeten ook het volgende weten: Het Comité voor Eenheid en Vooruitgang [Ittihad ve Terraki, een Turkse nationalistische organisatie die tussen 1889 en 1926 actief was en in 1915 de genocide op Armeniërs organiseerde], die zich baseerde op een vijandige en genocidale mentaliteit en beleid ten aanzien van Armeniërs, bracht de ineenstorting van het 700 jaar oude Ottomaanse Rijk teweeg door een vijgenboom aan de wortel ervan te planten. Nu zal het AKP/MHP fascisme, dat dezelfde mentaliteit en politiek heeft, de eeuwenoude Turkse staat doen instorten. Want er is geen ander resultaat waartoe deze mentaliteit en politiek kan leiden. Natuurlijk zal de hele last van de ineenstorting en vernietiging ook over de ruggen van de volkeren worden gedragen. Daarom is het noodzakelijk om het AKP/MHP fascisme te vernietigen en de volkeren te redden van een dergelijke catastrofe zonder het land en de samenleving te vernietigen. De afrekening met de vorige eeuw is om een radicale verandering in de genocidale mentaliteit en politiek voor ogen te hebben bij het ingaan van de nieuwe eeuw en om hiervoor een georganiseerde en holistische democratisch-revolutionaire strijd te voeren.
Auteur: Selahattin Erdem