- Iran
De Sacharovprijs 2023 voor de Vrijheid van Denken is toegekend aan Jina Mahsa Amini en de “Jin, Jiyan, Azadi” (Vrouw, Leven, Vrijheid) Beweging in Iran. De familie van de gedode Koerdische vrouw mag het land niet verlaten om de prijs in ontvangst te nemen.
De autoriteiten van de Islamitische Republiek hebben de familie van Mahsa Amini verboden Iran te verlaten om een ceremonie in Frankrijk bij te wonen, waar ze geëerd zal worden met de prestigieuze Sacharovprijs, meldde IranWire.
Uren voordat Amini’s familie op 8 december naar Frankrijk zou vertrekken, verhinderden de autoriteiten op Imam Khomeini International Airport hen aan boord te gaan van hun vlucht, aldus het rapport. De autoriteiten namen hun paspoorten in beslag en lieten hen weten dat ze geen toestemming hadden om het land te verlaten, volgens bronnen van IranWire. Amini’s familie is herhaaldelijk ondervraagd en veiligheidstroepen zijn al eerder slaags geraakt met Mahsa’s broer, Kiarash. Hij liep verwondingen op in de botsingen.
Hun advocaat, Saleh Nikbakht, was onderweg naar Frankrijk om de prijs vrijdagavond in ontvangst te nemen.
Eerder zei Amjad Amini, Mahsa’s vader, dat “Jina’s naam is uitgegroeid tot een symbool van vrijheid en gelijkheid wereldwijd.”
Amini’s familie zit nu vast in Iran en moet zich zondag melden bij het paspoortkantoor voor verdere ondervraging.
De precieze redenen achter deze beslissing blijven onduidelijk, maar algemeen wordt aangenomen dat het een politiek gemotiveerde zet is om Amini’s familie het zwijgen op te leggen en de ontluikende vrouwenrechtenbeweging in Iran te onderdrukken.
Een Iraanse rechtbank veroordeelde de wettelijke vertegenwoordiger van de familie in oktober tot een jaar gevangenisstraf voor “propaganda-activiteiten” tegen de Islamitische Republiek.
Tak 28 van de Islamitische Revolutionaire Rechtbank van Teheran verbood Saleh Nikbakht ook twee jaar lang online activiteiten te verrichten.
Nikbakht, 72 jaar, stond terecht vanwege interviews aan binnenlandse en buitenlandse media, waarin hij kritiek uitte op de manier waarop de regering omging met de dood van Mahsa Amini en de nasleep daarvan.
Achtergrond
De 22-jarige Koerdische vrouw Jina Mahsa Amini werd op 13 september 2022 tijdens een familiebezoek in de Iraanse hoofdstad Teheran gearresteerd door de zogenaamde zedenpolitie omdat ze haar hijab niet droeg zoals voorgeschreven. Ze werd ernstig gemarteld en raakte in hechtenis in coma, en overleed op 16 september op de intensive care van het Kasra ziekenhuis in Teheran.
De vrouwenmoord op Jina Mahsa Amini ontketende een revolutie onder het motto “Jin, Jiyan, Azadî” (Vrouw, Leven, Vrijheid) in het hele land. De door vrouwen geleide opstanden die zich van Rojhilat naar heel Iran verspreidden, hebben een onomkeerbare revolutie in de hoofden van de mensen teweeggebracht, met de dood van ten minste 500 mensen en verwondingen van duizenden anderen tot gevolg, terwijl meer dan 20.000 mensen onrechtmatig werden vastgehouden, waaronder tientallen advocaten.
Ondanks de aanklacht van de familie tegen degenen die verantwoordelijk zijn voor de dood van Amini, is er tot nu toe geen actie ondernomen. Na bevooroordeelde processen heeft de rechterlijke macht zware straffen, waaronder de doodstraf, opgelegd aan demonstranten. De autoriteiten van de Islamitische Republiek hebben tot nu toe ten minste acht jonge demonstranten geëxecuteerd.
Na het brute optreden van het Iraanse regime tegen de protesten, heeft het Europees Parlement herhaaldelijk de erbarmelijke mensenrechtensituatie in het land veroordeeld.
In oktober 2022 riepen Europarlementariërs op tot sancties tegen Iraanse functionarissen die betrokken waren bij zowel de dood van Jina Mahsa Amini als de onderdrukking door het regime, en spraken ze hun sterke steun uit voor de vreedzame protestbeweging in Iran.
In januari 2023 eisten Europarlementariërs meer sancties tegen het Iraanse regime en voor de EU om de Islamitische Revolutionaire Garde op haar terroristenlijst te plaatsen.
CT-scan van de schedel bewijst dat Mahsa Amini is doodgemarteld