- Zweden
De Zweedse Olof Palme Foundation heeft haar prijs voor 2023 aangekondigd voor drie vrouwelijke activisten “voor hun inspanningen in de strijd om de vrijheid van vrouwen veilig te stellen, in een tijd waarin mensenrechten worden bedreigd door oorlog, geweld en onderdrukking.”
De stichting zei maandag in een verklaring dat de Olof Palme-prijs 2023 zal worden gegeven aan de gevangengenomen Iraanse mensenrechtenactivist Narges Mohammadi, Eren Keskin, een mensenrechtenadvocaat in Turkije die is veroordeeld tot zes jaar gevangenisstraf, en Marta Chumalo, een Oekraïense vrouwenrechtenactiviste.
“Gedurende hun hele leven en door hun daden hebben deze drie vrouwen, samen met veel van hun zusters in de strijd, anderen geïnspireerd en de weg gebaand voor moedige jonge vrouwen en mannen om te blijven vechten voor de fundamentele mensenrechten van alle mensen”, aldus de uitspraak.
Marta Chumalo is feministe, genderexpert en psycholoog. Als een van de oprichters van het centrum “Perspectieven van vrouwen” zet ze zich al twintig jaar in voor vrouwen die het slachtoffer zijn van geweld. Sinds 2014, en vooral sinds de grootschalige Russische invasie van Oekraïne in 2022, is Marta Chumalo nauw betrokken bij het vergroten van het bewustzijn over de gevolgen van de oorlog en bij het voorzien in de behoeften van de slachtoffers. Marta Chumalo eist onder meer de effectieve uitvoering van het Verdrag van Istanbul om slachtoffers van seksueel geweld in de oorlog te ondersteunen.
Eren Keskin is een mensenrechtenadvocaat die zich al tientallen jaren inzet voor de verdediging van degenen die in haar land worden gediscrimineerd: etnische minderheden, LGBTQI+-mensen en vluchtelingen. Ze is onderworpen aan beschuldigingen en doodsbedreigingen, evenals honderden vervolgingen. Ze zit ook gevangen vanwege haar overtuigingen,waarbij Amnesty International haar tot gewetensgevangene verklaarde. Door de oprichting van de Vereniging voor Rechtsbijstand tegen Seksueel Geweld is ze erin geslaagd om in de loop der jaren verschillende hoge militairen en gezagsdragers te laten vervolgen.
Narges Mohammadi is een journalist en mensenrechtenactivist die een centrale figuur is geweest in de strijd voor vrouwenrechten en vrijheid van meningsuiting in Iran. Ze is een van de oprichters van de Iraanse Nationale Vredesraad en een boegbeeld in organisaties als Defenders of Human Rights Centre en Legam (de campagne voor stapsgewijze afschaffing van de doodstraf). Haar betrokkenheid heeft geleid tot haar herhaalde arrestatie en ze heeft verschillende gevangenisstraffen uitgezeten. Sinds november 2021 zit ze vast in de beruchte Evin-gevangenis, veroordeeld voor ‘propaganda-activiteiten tegen de staat’.
Op 1 februari 2023 vindt een prijsuitreiking plaats in de concertzaal van Stockholm.