- Turkije
Op 14 mei vinden in Turkije parlements- en presidentsverkiezingen plaats. Ze worden door alle partijen gezien als een historisch besluit. De situatie is nog nooit zo kritiek geweest voor het AKP/MHP-regime. De woede over het patriarchale, seksistische beleid van het regime dat al 20 jaar aan de macht is, groeit, vooral onder vrouwen. In de afgelopen 15 jaar van het AKP-bewind zijn minstens 4.300 vrouwen vermoord en hebben talloze vrouwen te maken gehad met seksueel geweld. Ook het legitimerende discours van het regime en zijn aanhangers en hun weerspiegeling in sociaal beleid en wetgeving zijn hiervoor verantwoordelijk. De AKP had onwettig eenzijdig het Verdrag van Istanbul ter bescherming van vrouwen tegen geweld, dat het zelf had ondertekend, ingetrokken en feminicide mogelijk gemaakt door wet 6284 ter bestrijding van geweld tegen vrouwen aan te vallen en af te schaffen, waardoor moordenaars ongestraft bleven. Over de afschaffing van wet 6284 is zelfs onderhandeld met de “Nieuwe Welvaartspartij” (Yeniden Refah Partisi), waarmee de AKP een electorale alliantie heeft gevormd.
Sezen Ezer van het vrouwennetwerk Paarse Solidariteit (Mor Dayanışma) sprak met ANF Nieuwsagentschap over de situatie van vrouwen en de verkiezingen. Ze was strijdbaar en onderstreepte dat vrouwen al lange tijd op straat strijden met hun eigen agenda en zullen blijven strijden tegen armoede en het ontnemen van fundamentele mensenrechten.
Alliantiebeleid op vrouwonvriendelijke basis
Drie electorale allianties betwisten de verkiezingen. Een daarvan is de Republikeinse Alliantie onder leiding van de AKP en MHP. Dan is er de Nationale Alliantie, bekend als de Tafel van Zes, die bestaat uit de Kemalistische CHP, de IYI-partij en andere partijen. Aan de andere kant is er de radicale democratische oppositie, die zich heeft georganiseerd in de Alliantie voor Werk en Vrijheid en bestaat uit onder meer Groen Links (YSP), HDP, EMEP en TIP. De allianties hebben hun verkiezingsprogramma’s al ingediend.
Ezer reageert als volgt op de verkiezingsprogramma’s van de Republikeinse Alliantie en de Nationale Alliantie: “Met het verkiezingsprogramma presenteren de allianties hun eigen ideeën en programma’s. De regering, die al jaren aan de macht is, heeft een duidelijke reputatie op het gebied van vrouwen. Vooral de laatste dagen is wet 6284, die een garantie is voor vrouwen, door haar tot onderwerp van onderhandeling gemaakt. Allianties worden gevormd op basis van vrouwenhaat. Aan de andere kant zien we dat de aangekondigde programma’s van de Tafel van Zes beloven dat het Verdrag van Istanbul opnieuw ondertekend moet worden. We zijn geen verkiezingsmateriaal en we trappen ook niet in de beloften die namens ons zijn gedaan over de rechten die al zouden moeten bestaan of die we al hebben gewonnen. Wij zijn het onderwerp van het leven en we putten kracht uit onze strijd om de onrechtvaardige omstandigheden die ons worden opgelegd, noch de honing die rond onze mond wordt gesmeerd, niet te accepteren.”
“We kijken naar de verkiezingen vanuit het perspectief van de eisen van vrouwen”
Ezer benadrukte dat de strijd tegen vrouwenhaat zal worden voortgezet, en voegde eraan toe dat de vrouwenbeweging haar stem zal verheffen tegen degenen die in hun verkiezingsprogramma’s geen realistische aanpak bieden voor het oplossen van vrouwenproblemen. De vrouwenbeweging zal de verkiezingen benaderen op basis van haar eigen eisen en niet op basis van de eisen van de politieke partijen.
Ezer wijst op een drastische toename van geweld tegen vrouwen onder het AKP-regime en benadrukt dat het programma van de Alliantie voor Werk en Vrijheid concrete oplossingen biedt voor actie tegen geweld. Dit wekt hoop. Maar Ezer waarschuwt ook: “Maar er is nog een lange weg te gaan, en wij vrouwen zullen blijven vechten voor onze rechten, ons leven en het opbouwen van een nieuw leven tijdens en na de verkiezingen.”
Ook binnen de AKP worden vrouwen het zwijgen opgelegd
Met de toenemende onderdrukking van de oppositie in de afgelopen jaren, is ook de onderdrukking van vrouwen door het AKP/MHP-regime toegenomen. Ook in de eigen gelederen onderdrukt de AKP vrouwen massaal, zegt Ezer, verwijzend naar de zaak van Özlem Zengin, de plaatsvervangend leider van de AKP-fractie. Nadat ze had geprotesteerd tegen het feit dat de wet ter bescherming van de vrouw verankerd in artikel 6284 tot onderwerp van onderhandeling werd gemaakt, moest ze haar kritiek onder druk van haar eigen gelederen intrekken. Ezer merkt op: “Tot dan toe had Özlem Zengin altijd verklaringen afgelegd ter ondersteuning van het vrouwenbeleid van de AKP. Voor het eerst heeft ze onrust veroorzaakt onder de achterban van de AKP met deze verklaring waarin ze het vitale belang van wet 6284 voor alle vrouwen benadrukt. We hebben opnieuw gezien dat de AKP niemand kan tolereren die het niet eens is met haar standpunten, vooral als het een vrouw is.
Zengin legde ook uit dat ze binnen de partij tegengewerkt, geïsoleerd en verkeerd begrepen was. Dit toont aan dat de vrouwen in de basis van de AKP ontevreden zijn over de terugtrekking van het Verdrag van Istanbul en vrouwenhaat ervaren, en er is ook aanzienlijke druk om dit te uiten. We weten heel goed dat de AKP-regering de verdediging van het fundamentele recht op leven en de stem van vrouwen niet zal tolereren. We zullen onze stem blijven verheffen tegen degenen die de stem van vrouwen en hun eisen niet kunnen verdragen.”
Waar gaat Wet 6284 over
Wet 6284 is opgesteld in nauwe samenwerking met vrouwenrechtenorganisaties en geïntroduceerd met het Verdrag van Istanbul van 2012. Deze “wet inzake de bescherming van het gezin en de preventie van geweld tegen vrouwen” is bedoeld om alle vrouwen te beschermen tegen genderspecifiek geweld, ongeacht hun burgerlijke staat, en om het voor de daders gemakkelijker te maken om gestraft te worden. In theorie bevat de regeling vergaande maatregelen: Enerzijds geeft dit de politie een wettelijke basis voor toegang bij huiselijk geweld. Aan de andere kant garandeert de wet getroffen vrouwen noodzakelijke diensten zoals bescherming in een vrouwenopvangcentrum, tijdelijke bescherming door escortes, financiële steun en een ziektekostenverzekering. Daarnaast kunnen de vrouwen een naderings- en contactverbod krijgen. Dat staat tenminste in de tekst. De AKP-regering dwarsboomde deze wet systematisch, liet vrouwenopvanghuizen sluiten en contactverboden werden niet consequent ingevoerd of gehandhaafd.