Viyan Leyla van de Partij voor Vrouwenvrijheid in Koerdistan (Partîya Azadîya Jin a Kurdistan, PJAK) sprak op de feministische omroep Jin TV in het programma “Xwebûn” over de verkrachtingscultuur en de effecten ervan in Koerdistan. De politica schetste de evolutie van deze patriarchale methode van onderdrukking en legde uit waarom de term ‘verkrachting’ niet beperkt is tot alleen fysieke mishandeling. Ze toonde ook manieren van sociaal verzet en het belang van zelfverdediging voor vrouwen:
“De manier waarop we omgaan met verkrachting is fundamenteel anders dan hoe staatssystemen ermee omgaan. In staatssystemen wordt verkrachting alleen gezien als een aanval op het lichaam van de vrouw. Met andere woorden, dit systeem definieert verkrachting als een aanranding van een vrouw tegen haar wil of een aanranding die haar maagdelijkheid schendt. Wij achten deze definitie onjuist en onvoldoende. Als vrouwenbevrijdingsbeweging zien we de hele door mannen gedomineerde mentaliteit en de daaruit voortvloeiende denk- en handelingspatronen als verkrachting. We definiëren het vijfduizend jaar oude patriarchaat als een verkrachtingssysteem. Ook de definitie van het woord ‘verkrachting’ als ‘gedwongen bezit’ voldoet niet. De betekenis van deze term is veel ruimer. Zeker ‘bezit met geweld’ is daar een aspect van. Maar ook de gewelddadige toe-eigening, uitbuiting en plundering van maatschappelijke waarden en de onderwerping van de wil door middel van speciale oorlogsvoering moet als verkrachting worden aangemerkt.
Alle waarden die door vrouwen zijn gecreëerd, worden met geweld ingenomen
In zekere zin wordt dit alles ook met het lichaam van de vrouw gedaan als ze wordt verkracht. Maar de aanval beperkt zich niet tot het lichaam. Vrouwen worden in elk aspect aangevallen en verkracht door het door mannen gedomineerde systeem: taal, cultuur, land, geest, hersenen en lichaam worden verkracht. Alle door vrouwen gecreëerde waarden worden met geweld ingenomen en uitgewisseld met de belangen van het soevereine systeem. Welke waarden stelt dit systeem in? Apathie, slavernij en ongelijkheid. Vanuit deze gezichtspunten is het onvolledig en gebrekkig om verkrachting alleen in de klassieke zin te definiëren. Samenvattend: de toe-eigening van alle morele, ethische en esthetische waarden van de samenleving definiëren we als verkrachting.
Verkrachting in de mythologie
We komen het thema verkrachting vaak tegen in de mythologische verhalen die wijdverbreid zijn in de Soemerische priesterstaten. We zien deze cultuur van verkrachting bijvoorbeeld in de mythe van Inanna en Enki. Enki, een sterke en sluwe mannelijke god, maakt de eerste onrechtvaardige claim door zich door sluwheid en sluwheid de ‘104 Me'[1] van de godin Inanna, de beschermer van de samenleving, toe te eigenen. Inanna voert een zeer serieus gevecht om haar krachten terug te krijgen. Andere verkrachtingen door de sluwe god Enki op de godinnen worden ook beschreven in de mythologische verhalen. Volgens de mythe werd de eerste fysieke verkrachting ook gepleegd door Enki op de godin Ereshkigal, de winterzuster van de godin Inanna. De mythologie van Tiamat en Marduk kan ook in deze context worden gezien. Na de fysieke verkrachtingen komen de culturele en systemische verkrachtingen. Dit punt in het verhaal wordt ook wel de eerste seksuele breuk genoemd. De essentie van het woord ‘staat’ berust op deze cultuur van verkrachting. De beschaving ontwikkelde zich door deze cultuur en heeft tot op de dag van vandaag overleefd.
Wat betekent de term “verkrachtingscultuur”?
De term cultuur verwijst naar het geheel van de materiële en intellectuele waarden van een samenleving. Vanuit dit oogpunt lijkt het misschien een beetje vreemd om te spreken van een cultuur van verkrachting. Maar de kapitalistische moderniteit holt de termen uit en geeft ze nieuwe betekenissen. Omdat ze een nieuwe mentaliteit, een systeem, wil creëren door perceptie te veranderen. De door het kapitalistische systeem gecreëerde cultuur bestaat uit seksisme, nationalisme en religieus fanatisme. Door diversiteit en rijkdom in de samenleving te vernietigen, ontstond een verenigd systeem. Alles werd van de vrouw afgenomen en ze werd gedegradeerd tot slaaf. Hiervoor doet ze alles wat nodig is. Ook op privé-niveau vindt institutionalisering plaats.
Koerdistan wordt bijzonder zwaar getroffen door het patriarchaat
Koerdistan wordt vooral getroffen door de dominante mannelijke mentaliteit. De cultuur van verkrachting, met andere woorden de cultuur van gewelddadige bezetenheid, is doorgedrongen in elk aspect van het leven. Een voorbeeld: hoewel de voertaal in Koerdistan Koerdisch is, wordt deze taal genegeerd en wordt in plaats daarvan Turks verplicht gesteld. De scholen zijn hiervoor de officiële instelling. Hoewel je Koerdisch bent, leg je elke dag een eed af [aan de Turkse Republiek] en ontken je Koerdisch te zijn. In plaats daarvan geef je je bestaan weg aan het zijn van een Turk. Kan er een meer onheilspellende cultuur van toe-eigening, diefstal en verkrachting bestaan? De YİBO* hebben in dit opzicht een heel bijzondere rol gespeeld in Koerdistan. Het beleid van culturele assimilatie en onderwerping werd via verschillende instellingen afgedwongen.
Het instituut van het gezin maakte vrouwen tot een taboe in de samenleving door het begrip ‘eer’ dat voortkwam uit de religieuze context. In het geval van een fysieke aanval op een vrouw, werd haar vermoorden gezien als een manier om eer te redden, ook al had de vrouw geen schuld. De moord op de vrouw was daarmee gelegitimeerd. Het zijn ook producten van de verkrachtingscultuur.
Het leger van de Turkse staat moet ook worden gezien als een instelling van verkrachting. Turkse soldaten plegen allerlei soorten verkrachtingen als onderdeel van speciale oorlogsvoering in Koerdistan. Het gaat niet alleen om fysieke verkrachting. Ze zijn speciaal opgeleid om te spelen met alle morele waarden van de Koerdische samenleving. In Koerdistan gaat er geen dag voorbij dat soldaten, politieagenten of dorpswachters niet chanteren, plunderen en verkrachten.Hoewel deze daden strafbare feiten zijn, blijven de daders ongestraft en worden ze beschermd door de staat, aangezien deze daden politiek gewenst zijn. In Mêrdîn werd een Koerdische vrouw verkracht door 200 soldaten en politieagenten, in Şirnex werd een gehandicapt meisje verkracht. Ook Ipek Er en Gülistan Doku kunnen genoemd worden als slachtoffers van deze verkrachtingscultuur. Het doel van dit alles is om de Koerdische samenleving aan te vallen in de persoon van de Koerdische vrouw. Moeders spelen hierin een belangrijke rol. Het is belangrijk om in gedachten te houden dat de beul nooit verliefd wordt op zijn slachtoffer. Koerdische vrouwen moeten erg gevoelig en voorzichtig zijn.
De houding van de Koerdische samenleving
Er is ook een demografische verkrachting. In Zuid-Koerdistan [Koerdische regio van Irak] en Rojava [Noord-Syrië] gebeurt dit elke dag. Het is niet genoeg voor de daders om Afrin en Serêkaniyê te bezetten. Ze willen beslag leggen op bezittingen die niet van hen zijn door de natuurlijke rijkdommen te vernietigen en te beroven. Ook dit is verkrachting. Omdat verkrachting altijd aanwezig is wanneer men iets met geweld wil afnemen dat niet van hem is.
Afgaande op het niveau van de aanvallen, kunnen we zeggen dat de reflexen integendeel zwak zijn. Hoewel gewelddadige reacties van tijd tot tijd voorkomen, wordt dit geen permanente aandoening. Wanneer aanvallen op kinderen en vrouwen aan het licht komen, moet de samenleving worden overspoeld door een golf van woede. De verkrachter Musa Orhan kan zich bijvoorbeeld wijden aan zijn gewone dagelijkse leven. Ook als er reacties komen, leidt dat niet tot een houding en strafrechtelijke sancties die hem en gelijkgestemden zouden afschrikken.
Het heeft geen zin om in deze kwestie iets van de staat te verwachten. Het is immers de staat die dit mogelijk heeft gemaakt. De daders handelen namens de staat. Garibe Gezer probeerde vanuit de kerker haar stem te laten horen. Maar omdat er maar heel weinig mensen waren die haar stem hoorden, is Garibe vandaag niet meer bij ons.
De samenleving moet zich verdedigen tegen de steeds groter wordende cultuur van verkrachting. Wat dat betreft hoeft ze van niemand iets te verwachten. Gebeurt dit niet, dan zal het verval de overhand krijgen in de samenleving. Door decadentie en corruptie gedomineerde samenlevingen beginnen te verdwijnen. Om dit te voorkomen moet er maatschappelijke weerstand en gevoeligheid op het hoogste niveau zijn.
Belang van zelfverdediging
Zelfverdediging moet het belangrijkste criterium zijn voor vrouwen. Alle wezens in de natuur verzekeren hun bestaan op basis van zelfverdediging. Elk levend wezen heeft een ander verdedigingsmechanisme. Maar de zelfverdediging van de vrouwen werd hen door de mannen ontnomen. Hierdoor is femicide heel gemakkelijk om te doen. Wanneer een vrouw zich verdedigt tegen een aanval, wordt ze veroordeeld door de samenleving en de staat, haar zelfverdediging wordt nooit geaccepteerd. Ze zijn bang dat vrouwen zichzelf zullen kunnen verdedigen. Het meest concrete voorbeeld daarvan zien we zelf. Daarom vallen ze de vrouwenbevrijdingsbeweging zo fel aan. Omdat het een structuur is die heeft bewezen dat vrouwen zich in alle opzichten kunnen verdedigen. Ze bedenken allerlei aanvallen om de ontwikkeling van dit positieve voorbeeld voor vrouwen tegen te gaan.
Zelforganisatie van Yezidi-vrouwen als voorbeeld
Vrouwen moeten vooral beseffen dat geen enkele vrouw veroordeeld is om met een man samen te leven. Vrouwen hebben altijd de mogelijkheid om een vrij en alternatief leven te leiden. Om dit te doen, moeten vrouwen het bestaande systeem verwerpen. Ze moeten vechten tegen het door mannen gedomineerde systeem op basis van hun eigen levensfilosofie. Zonder een radicale verdere ontwikkeling van de vrouwenbevrijdingsstrijd komt er geen verandering. De zelforganisatie van de Yazidi-vrouwen is indrukwekkend en daarbij van groot belang. Een vrouwenorganisatie die haar eigen zelfverdedigingskracht ontwikkelt tegen genocide, vrouwenmoord en verkrachtingscultuur wordt gezien in de samenleving en moet zich daarnaar gedragen. We mogen niet vergeten dat het patriarchale staatssysteem zich ontwikkelde op basis van macht, toe-eigening en plundering. Dit is geëvolueerd naar een verkrachtingscultuur. Ik roep alle vrouwen op om zich te vereniging bij de eervolle strijd die we hiertegen voeren.
*YİBO, Yatılı Bölge Ortaokulu, waren kostscholen op het platteland, die werden beheerd door de Turkse staat, vooral in de Koerdische gebieden, maar ook voor andere etnische of religieuze minderheden voor assimilatie volgens de staatsdoctrine van de Turkse Republiek.