- Turkije
De voorzitter van de Turkse Medische Vereniging, Prof. Dr. Şebnem Korur Fincancı, is veroordeeld tot twee jaar en acht en een halve maand gevangenisstraf in Istanbul wegens “terroristische propaganda”. Tegelijkertijd werd het arrestatiebevel tegen de gerenommeerde forensisch wetenschapper opgeheven.
Fincancı werd vorig jaar oktober gearresteerd omdat ze zich in een televisie-interview met de Koerdische omroep Medya Haber uitsprak voor een onafhankelijk onderzoek naar het gebruik van chemische wapens door het Turkse leger in Koerdistan. In het interview legde de wereldberoemde forensisch patholoog en expert op het gebied van marteling uit dat ze beelden had bekeken van slachtoffers van een vermeende aanval met chemische wapens. Hun symptomen duidden er blijkbaar op dat de mensen – het waren twee guerrillastrijders – waren blootgesteld aan een giftige gasvormige stof. De beschuldigingen dat er mogelijk gifgas in het spel zou zijn geweest, moeten daarom volgens internationale normen worden onderzocht. Fincancı had ook kritiek op het feit dat een delegatie van de medische vredesorganisatie IPPNW de toegang werd ontzegd tot de regio’s die waren getroffen door Turkse aanvallen met chemische wapens. Het Turkse parket beschuldigde haar daarom van “propaganda voor een terroristische organisatie” en eiste een gevangenisstraf van maximaal zeven en een half jaar.
Internationale procesbewaking
Het proces had internationaal protest uitgelokt. Vijf speciale rapporteurs van de VN hadden Turkije begin november al opgeroepen om de gearresteerde voorzitter van de Medische Vereniging onmiddellijk vrij te laten en geen antiterreurwetten als intimidatiemiddel te gebruiken. IPPNW, de World Medical Association en tal van andere organisaties hebben soortgelijke verklaringen afgelegd. De Duitse Medische Vereniging voerde ook campagne voor de vrijlating van Fincanci. De voorzitter, Klaus Reinhardt, riep op tot stopzetting van de procedure en zei dat artsen moesten ingrijpen als er een vermoeden van mensenrechtenschendingen bestond.
Fincancı: Niemand mag over chemische wapens praten
De hoorzitting van vandaag werd door tal van mensen uit binnen- en buitenland gadegeslagen. Omdat de rechtszaal te klein was, bleven tientallen mensen buiten. Tijdens de hoorzitting zei Fincancı dat de grote saamhorigheid haar gelukkig maakte: “Het is heel waardevol om dit mee te maken. Ongeacht de uitspraak, wat belangrijk is, is het gevoel van saamhorigheid, bewustzijn en collectief bestaan.” Precies om deze reden werd de Medische Vereniging (TTB) zeventig jaar geleden opgericht met grondwettelijke waarborgen, legde Fincancı uit: “Dit jaar vieren we de officiële oprichting dat zeventig jaar geleden plaatsvond. Het doel van dit proces is om een klimaat van angst te creëren dat neerkomt op het verbieden van de vrijheid van meningsuiting, denken en wetenschap. Maar deze poging is tevergeefs. Angst is voor niemand nuttig. De TTB is onze organisatie. Als niemand het woord chemisch wapen meer kan zeggen, is dat een indicatie van het klimaat van angst dat is ontstaan.”
Şebnem Korur Fincancı: Een dappere dokter en mensenrechtenactivist
Şebnem Korur Fincancı werd geboren in Istanbul in 1959. Ze is een gerenommeerd forensisch wetenschapper en voorzitter van de Turkse Medische Vereniging (TTB) en bestuurslid van de Stichting Mensenrechten in Turkije (TIHV). In 2018 ontving ze de Hessische Vredesprijs. Voor haar arrestatie sprak ze op de conferentie van getroffenen in Keulen over de mensenrechtensituatie in Turkije. Ondanks een lynchcampagne tegen haar omdat ze een onafhankelijk onderzoek eiste naar de aanvallen met chemische wapens door het Turkse leger, keerde ze vervolgens terug naar Istanbul en werd gearresteerd. Eerder had ze het openbaar ministerie van Ankara via haar raadsman laten weten dat ze bereid was te getuigen in de strafzaak tegen haar. Het is voor een groot deel dankzij hun moed dat de Turkse oorlogsmisdaden in Koerdistan een internationaal probleem zijn geworden.