- Duitsland
Voor de 31e keer had de Koerdische diasporagemeenschap haar traditionele culturele festival georganiseerd, ditmaal in Frankfurt. Het evenement weerspiegelde de eisen voor de vrijlating van Abdullah Öcalan en een politieke status voor Koerdistan.
Duizenden mensen uit heel Duitsland en verschillende Europese landen waren gekomen om deel te nemen aan het traditionele feest op het terrein van Rebstockpark en hun eisen te uiten: “100 jaar na het Verdrag van Lausanne: oplossing voor de Koerdische kwestie, vrijheid voor Öcalan, status voor Koerdistan”. Het motto van het evenement dit jaar werd ook gesierd door een gigantisch spandoek dat aan het podium was bevestigd.
Met een mix van kunst en cultuur, muziek, folklore en politiek bood het festival zijn bezoekers een gevarieerd programma en weerspiegelde tegelijkertijd de eisen van de Koerdische samenleving voor vrede en democratie voor Koerdistan en daarbuiten. Naast Koerdische organisaties waren ook revolutionaire Turkse krachten en internationalistische groepen en initiatieven aanwezig, goed zichtbaar met hun informatiestands en verkoopkraampjes waren ook tal van verenigingen die boeken, tijdschriften, cd’s en allerlei lekkernijen verkochten. Schrijvers en auteurs presenteerden hun werken, er waren ook tentoonstellingen, folklore-optredens en discussiepanels. Vooral opvallend waren de mannen en vrouwen die traditionele kleding droegen en daarmee als kleine stenen in het mozaïek van de Koerdische cultuur werkten, evenals het portret van Abdullah Öcalan, dat door talrijke vlaggen op het festivalterrein keek.
Rijk gevarieerd podiumprogramma en politieke toespraken
Het podiumprogramma werd afgewisseld met toespraken, boodschappen van politieke bewegingen die werden voorgelezen en muzikale optredens. Na een minuut stilte ter nagedachtenis aan de gevallenen van de Koerdische strijd, begonnen de twee co-voorzitters van de Koerdische Europese federatie KCDK-E, Zübeyde Zümrüt en Engin Sever. Ze schetsten kort de gevolgen van de opdeling van Koerdistan, die werd bezegeld met het Verdrag van Lausanne dat op 24 juli 1923 werd ondertekend, en trokken een ontmoedigende balans. Sever vatte treffend samen dat Koerden, maar ook andere bevolkingsgroepen in het Koerdische woongebied, onder de soevereiniteit van de nationale staten Turkije, Irak, Iran en Syrië al tientallen jaren worden blootgesteld aan aanvallen op hun identiteit, assimilatie, bezetting en genocide.
Öcalan heeft een oplossingsplan; men moet hem gewoon aan het woord laten
In dit verband benadrukte Zümrüt de focus op de oprichter van de PKK, Abdullah Öcalan, die al bijna een kwart eeuw in politieke gevangenschap van de Turkse staat zit. De nu 74-jarige Öcalan wordt beschouwd als de sleutel tot de democratisering van Turkije en de hele Midden-Oosten regio. Öcalan is de enige acteur met een oplossingsplan voor de Koerdische kwestie, die Zümrüt de “moeder van alle problemen” noemde. “De isolatie van deze man, die door de Koerdische samenleving wordt erkend als legitieme politieke vertegenwoordiger, heeft dus ernstige politieke en sociale gevolgen. We weten dat zolang de Koerdische kwestie onopgelost blijft, er geen democratiseringsproces in Turkije zal zijn. De wurggreep waarin de samenleving zich bevindt, zal met elke dag dat niet wordt benut voor vrede, strakker worden.” Zümrüt waarschuwde uitdrukkelijk dat het Rojava-project in ernstig gevaar verkeert en dat de Turkse staat van plan is de autonome regio Noord- en Oost-Syrië om te vormen tot een permanent oorlogstoneel. Hiermee gaan ook aanvallen op Koerdische verworvenheden in andere delen van Koerdistan gepaard. “We beschouwen de isolatie van Abdullah Öcalan als een graadmeter voor het genocidale beleid tegen ons volk. Daarom zijn we vastbesloten om de isolatie te doorbreken en Öcalan vrij te krijgen.”
Öztürk: Zodra de AKP onder druk staat, verscherpten de oorlog en isolatie
Berdan Öztürk, lid van de Groene Linkspartij (YSP) in het Turkse parlement en medevoorzitter van het basiscoalitie “Democratisch Sociaal Congres” (KCD), ziet een nauwe relatie tussen de economische en politieke crisis in Turkije en de isolatie op het gevangeniseiland Imrali, waar Öcalan sinds zijn onwettige ontvoering in 1999 uit Kenia wordt vastgehouden. De regerende AKP-partij van Erdoğan grijpt zodra ze onder druk staat terug op verergering van de isolatie en oorlogspolitiek. “Dit is een van de fundamentele problemen in Turkije waarop de Koerdische samenleving al jarenlang reageert met verzet.” Dit is tegelijkertijd de belangrijkste taak van de politieke oppositie. Het merendeel van de oppositiepartijen in het Turkse parlement is echter het erover eens om de dramatische schendingen van de mensenrechten tegenover de PKK-denker en talloze andere Koerden te negeren. “Ze negeren de eis van een harmonieus en gelijkwaardig leven, van democratie en rechtvaardigheid. Ze vrezen Abdullah Öcalan en het Koerdische volk dat streeft naar vrijheid en emancipatie. Het zijn hypocrieten”, bekritiseerde Öztürk. “We accepteren dit vuile beleid niet. We blijven streven naar een vrij leven.”
Advocaten van Öcalan: Breid het verzet tegen isolatie wereldwijd uit
De twee advocaten Ömer Güneş en Mahmut Şakar informeerden het publiek over de situatie op Imrali. Daar worden Abdullah Öcalan en drie medegevangenen in incommunicado-detentie gehouden. In incommunicado-detentie worden de gevangenen niet alleen volledig geïsoleerd, maar is ook elk contact met de buitenwereld verboden. In het geval van de gevangenen op Imrali duurt deze totale isolatie van de buitenwereld nu al tweeënhalf jaar. De enige instelling die de isolatie zou kunnen doorbreken, is het Europese Comité ter Voorkoming van Foltering (CPT). Maar ondanks een bezoek aan het eiland ruim een jaar geleden, geeft deze instelling van de Raad van Europa geen informatie over de situatie van de gevangenen daar. Tegelijkertijd negeert het CPT systematisch verzoeken van de juridische vertegenwoordiging van Öcalan en zijn medegevangenen om vanwege de voortdurende isolatie dwangmaatregelen tegen Turkije te nemen. Ömer Güneş en Mahmut Şakar riepen de Koerdische gemeenschap daarom op om het verzet tegen de isolatie zowel op politiek als juridisch vlak uit te breiden en wereldwijd te leiden.
Groet en boodschap van Jelinek en Wecker
Tussen de verdere toespraken, waaronder die van de Duitse parlementariër Armand Zorn (SPD), traden de Koerdische vrouwelijke muziekgroep Kevana Zerin, de Arabische band Göksel & Ensemble, de kunstenaar Jalê Sineyî uit Rojhilat (Oost-Koerdistan), zanger Şemdîn, de muziekgroep Silbûs û Tarî en de rapper Sherif Omeri op. Bovendien werden verschillende groetboodschappen voorgelezen, waaronder die namens KJAR-Europa (Gemeenschap van vrije vrouwen van Rojhilat), de TJK-E (Koerdische Vrouwenbeweging in Europa), medevoorzitter van de KCK (Unie van Koerdische Gemeenschappen ) Cemil Bayik, en van Elfriede Jelinek en Konstantin Wecker. De Oostenrijkse Nobelprijswinnaar en de Duitse singer-songwriter hadden het beschermheerschap van het festival op zich genomen. Nadat de videoclip “Schaam je, Europa” van Konstantin Wecker met Koerdische ondertitels werd getoond, las het organisatiecomité een groetboodschap voor, die we nu ongekort documenteren:
Laten we opnieuw leren hopen – en deserteren uit alle imperialistische oorlogen
“In de tornado van oorlog, die zich dreigend aankondigt met stijgende aandelen in de wapenindustrie, stort Europa zich in de afgrond van zelfmoord. (…) Om eerlijk te zijn, moet men weten. Om moedig te zijn, moet men begrijpen. Om rechtvaardig te zijn, mag men niet vergeten,” schreef de schrijver Ernst Toller op de dag van de verbranding van zijn boeken in Duitsland.
De illegale aanvalsoorlog van Rusland tegen Oekraïne duurt al bijna 20 maanden. Dagelijks worden mensen gedood en verminkt. Net als bij alle imperialistische oorlogen, zoals die van de NAVO-lidstaat Turkije tegen de mensen in Koerdistan en in de zelfbestuurde regio’s van Noord-Syrië, of de oorlog van Saoedi-Arabië in Jemen, evenals in voorgaande oorlogen zoals die van de NAVO in 1999 tegen de Republiek Joegoslavië, in 2001 tegen Afghanistan of in 2003 door de door de VS geleide “Coalition of the Willing” tegen Irak.
De vooruitzichten op een spoedig einde van de oorlog tegen Oekraïne zijn slecht; de oorlog is een “slijtageslag” geworden. Hij zal niet gewonnen worden, maar zoals vaak in de wereldgeschiedenis veel te laat eindigen. We moeten begrijpen om te handelen.
Deze imperialistische oorlogen moeten onmiddellijk worden beëindigd: de oorlog tegen de mensen in Oekraïne, evenals die tegen de Koerden in Turkije, in Noord-Syrië en in Iran. Evenzo moeten dreigende, nog grotere oorlogen worden voorkomen.
Als kunstenaars, als een schrijver en een muzikant, staan we erop wat Ernst Bloch in zijn werk “Het principe van Hoop” heeft geformuleerd: “Het is belangrijk om te leren hopen. Er werd altijd gedroomd, gedroomd van een beter leven dat mogelijk zou kunnen zijn. (…)”
Een beter leven voor alle mensen op onze wereld is mogelijk – ervan dromen, erover schrijven, erover zingen, erop staan en er samen voor strijden, willen we allemaal individueel en samen doen: vandaag hier op het Koerdische cultuurfestival in Frankfurt en overal en elke dag wereldwijd.
We zullen nooit stoppen met dromen van een wereld zonder overheersing, zonder oorlog, fascisme, racisme, patriarchaat, zonder destructieve uitbuiting van mens en natuur. De opstand in Iran na de moord op de Koerdische vrouw Jina Mahsa Amini heeft wereldwijd hoop doen opleven voor een wereldwijde feministische perspectief: Jin, Jian, Azadi – Vrouw, Leven, Vrijheid – Woman Live fFreedom! Deze visionaire positie heeft een lange geschiedenis in de Koerdische feministische beweging voor gendergelijkheid.
Onze dromen kunnen de krijgsheren en politici van deze wereld niet verbieden, noch kunnen ze onze inspanningen om deze werkelijkheid te maken, permanent stoppen. Niet in Ankara, niet in Teheran, niet in Moskou, Washington, Peking of Berlijn.
“Het is onze verantwoordelijkheid als intellectuelen of gewoon als denkende mensen om op zijn minst te overwegen hoe iets beter zou kunnen zijn. En als er mensen zijn die daadwerkelijk proberen iets beters te creëren, dan is het onze verantwoordelijkheid om hen daarbij te helpen,” zei David Graeber over het belang van de “echte revolutie” in Rojava in een gesprek met journalist Pinar Öğünç. Dat is wat we van harte delen. De antropoloog, anarchist en antifascist David Graeber is op 2 september 2020 veel te vroeg overleden.
Rojava en Koerdistan zijn ons aller zaak: de mensen in Rojava hebben nu onze wereldwijde solidariteit nodig. En we hebben de utopie van Rojava nodig: dit maatschappelijke experiment van een basis- en radendemocratische, feministische, ecologische en sociaal rechtvaardige, multi-etnische en multireligieuze samenleving in een regio van patriarchale autocraat, geweld en oorlog. Al jarenlang is het zelfbestuurproject in Rojava de enige glimp van hoop voor veel mensen in de hele regio voor vrede en antiracistische solidariteit tegen haat en vernietiging.
Maar de Duitse regering zwijgt en bevestigt opnieuw haar vuile deal met NAVO-partner Turkije tegen vluchtelingen. Deze overeenkomst is dodelijk voor veel mensen. Ze sterven in de Middellandse Zee, aan de buitengrenzen van het fort Europa en in de martelkamers van de “bondgenoten”. Deze nieuwe overeenkomst markeerde het begin van de afschaffing van het asielrecht in juni van dit jaar en het EU-beleid tegen vluchtelingen. Het gaat om mensen en menselijkheid! Laten we de oorlogen stoppen!
We willen een ander oorlogsmisdrijf vertellen, omdat het over enkele weken 25 jaar geleden is gepleegd en de daders tot op de dag van vandaag niet ter verantwoording zijn geroepen. Het is een voorbeeld van velen: de in München geboren Andrea Wolf / Ronahi, evenals de Koerdische muzikant Hoznan Hogir en minstens één andere persoon, werden op 23 oktober 1998 als ongewapende gevangenen gemarteld en geëxecuteerd door officieren en soldaten van het Turkse NAVO-leger in de bergen van de Koerdische regio Wan (Turks: Van) na hun arrestatie. Pas 15 jaar later, in september 2013, kon een begraafplaats in de bergen van Keleh bij Catak, nabij de plek van het bloedbad, worden geopend. Twee jaar later, enkele weken nadat Angela Merkel in Ankara de “EU-Turkije-deal” tegen vluchtelingen had gesloten, heeft het Turkse leger met helikopters, gevechtsvliegtuigen en granaten de begraafplaats die is vernoemd naar de Duitse internationaliste, feministe en antifascist Andrea Wolf, evenals het herdenkingscentrum en het documentatiecentrum gebombardeerd en vernietigd. Ze bombarderen niet alleen de levenden, ze bombarderen ook de doden en vermoorden, omdat ze de herinnering aan hun ideeën en dromen willen uitwissen. Maar dat zal ze niet lukken. Laten we ons de ideeën en utopieën van de vermoorden herinneren, zodat ze nooit vergeten worden, noch de ideeën, noch de mensen.
Op dit punt willen we de onmiddellijke vrijlating van Abdullah Öcalan eisen, die sinds 1999, dus al 24 jaar, in isolatie wordt vastgehouden op het gevangeniseiland Imrali. In zijn boek “Voorbij Staat, Macht en Geweld” schrijft de Koerdische politicus, vertegenwoordiger en vooraanstaande theoreticus:
“Ik vind ethisch-politieke mensen aantrekkelijk die vriendschap sluiten met dieren, in harmonie leven met de natuur, gebaseerd zijn op gendergelijkheid, in vrijheid, gelijkheid en liefde leven en de kracht van wetenschap en technologie beschermen tegen het speelgoed zijn voor krijgers en machthebbers (…): de verering van kracht en macht, het sprankelende leven van alle met bloed besmeurde beschavingen, ik ben er echt zat van en haat het. (…) De kindertijd van de mensheid, de vergeten geschiedenis van de arbeiders en volkeren, de werelden van vrijheid en gelijkheid in de utopieën van vrouwen, kinderen en de kind-gebleven ouderen – ik wil liever deelnemen aan hen, daar succes behalen.
Dit alles is utopie. Maar soms zijn utopieën de enige reddende inspiratie. Vanuit de huidige gebouwen, die erger zijn dan graven, zal men natuurlijk ontsnappen door utopieën. (…)” Een rechtvaardige en vreedzame oplossing voor de mensen in Koerdistan vereist de vrijlating van Abdullah Öcalan en de opheffing van het verbod op de PKK in Duitsland.
We willen afsluiten met het gedicht “Aan het einde van de tijd” van de dichter Rose Ausländer (1901-1988). In 1941 werd Rose Ausländer door de nazi’s opgesloten in het getto van Czernowitz; ze overleefde de Holocaust en de oorlog in een schuilplaats in de kelder. Dit gedicht is vol liefde voor de mensen en vol verlangen en hoop op een leven na de oorlog. En dat is wat we van harte wensen, vooral aan de mensen in alle delen van Koerdistan die al meer dan 100 jaar lijden onder koloniale onderdrukking en oorlog, dat de oorlog, die altijd het “terrorisme van de machtigen” is, eindelijk eindigt:
Aan het einde van de tijd
Als de oorlog voorbij is
aan het einde van de tijd
zullen we weer wandelen
in de Muschelallee
akkoord
met mens en mens
Het zal mooi zijn
als het zal zijn
aan het einde van de tijd.