- Zuid-Koerdistan
In de Koerdische regio van Irak is een journalist gearresteerd. Dyako Husen wilde maandag een door de Koerdische Communistische Partij (Partiya Komunîstî Kurdistan) georganiseerde demonstratie voor de rechten van werknemers in de publieke sector begeleiden voor de zetel van de ministerraad in Hewlêr (Erbil) toen hij werd “ontvoerd” door veiligheidstroepen van de regerende KDP, aldus het nieuwsportaal “Standard Kurd”, waarvoor de verslaggever werkt. De arrestatie vond plaats ruim voor het begin van de protestmanifestatie en leek meer op een ontvoering, bekritiseerden de makers van de website.
“Dit soort mishandeling maakt deel uit van de druk die de KRI-autoriteiten uitoefenen op de vrijheid van meningsuiting, waardoor het aantal klachten tegen Koerdische functionarissen met de dag toeneemt en het land zijn vrienden in de internationale gemeenschap verliest,” verklaarden de verantwoordelijken van Standard Kurd. Ze zien dat de veiligheid van Husen in gevaar is en roepen op tot zijn onmiddellijke vrijlating.
Ook het METRO Centre for the Protection of Journalists’ Rights sprak zich uit. De organisatie veroordeelde de arrestatie van Dyako Husen. Het was het bewijs van een “hatelijke en agressieve houding die de principes van vrijheid van meningsuiting schendt”. “Beleidsmakers moeten de onbetwistbare waarheid erkennen dat de vooruitgang of achteruitgang van de democratie in de Koerdische regio gekoppeld is aan de mate van vooruitgang of achteruitgang van de persvrijheid, vrijheid van meningsuiting, vrije toegang tot informatie en nieuws, en internetvrijheid”, verklaarde METRO.
Journalistiek in Zuid-Koerdistan
De vrijheid van meningsuiting en de persvrijheid in Zuid-Koerdistan worden al jaren bedreigd.
Vooral sinds het aantreden van premier Mesrûr Barzanî in juli 2019 treedt de door de KDP gedomineerde regering in Hewlêr harder dan ooit op tegen mediaprofessionals die kritiek hebben op de regering.Velen van hen zijn veroordeeld tot jarenlange gevangenisstraffen en worden met de dood bedreigd of zelfs aangevallen. Het in Silêmanî gevestigde METRO Centre schrijft de onderdrukking van onafhankelijke journalistiek en het gebrek aan persvrijheid in Zuid-Koerdistan toe aan de extreme intolerantie van de PDK voor afwijkende meningen. Volgens de organisatie, die campagne voert voor de rechten van vervolgde en getreiterde mediawerkers, waren er in 2023 ten minste 249 aanvallen op persmensen en media-instellingen, waaronder fysieke aanvallen, arrestaties, sluiting van kantoren en duidelijk ongegronde of opzettelijke of intimiderende rechtszaken.
Kritiek van de Amerikaanse ambassade en HRW
METRO is echter niet de enige organisatie die zich zorgen maakt over de persvrijheid in Zuid-Koerdistan. Begin januari verklaarde de Amerikaanse ambassade in Hewlêr dat Washington bezorgd was over de “recente tegenslagen” in de persvrijheid in de KRI. In haar jaarverslag voor 2023 bekritiseerde de mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch (HRW) het gebruik van “vaag geformuleerde wetten” in de Koerdische regio van Irak om journalisten, activisten en politieke tegenstanders te onderdrukken. “In veel gevallen gaat het bij deze vage aanklachten niet zozeer om het bewijzen dat de beklaagde een strafbaar feit heeft gepleegd, maar meer om het gebruik van de rechtsgang zelf als straf of middel om de activiteiten van de beklaagde te controleren”, aldus het HRW-rapport.