- Duitsland
In de reeks “Internationale stemmen – tegen uitbuiting, onderdrukking en oorlog” vond in het sociaal-cultureel centrum “Buntes Haus” in Celle een lezing plaats. Muhje Söllner sprak over vrouwen in de Palestijnse samenleving.
Muhje Söllner hield een lezing, die aan de hand van de situatie van vrouwen verslag deed van de situatie in de Palestijnse samenleving. De Internationalism Working Group in Celle, die de reeks evenementen gebruikt om de realiteit van het leven van veel Cellers aan de orde te stellen, had hen uitgenodigd om wederzijds begrip en een gemeenschappelijke kijk op een leven met gelijke rechten te krijgen.
Söllner zelf werd geboren in Jeruzalem en groeide daar op. Ze ging als jongvolwassene naar Duitsland en blijft verbonden met de mensen en de realiteit van haar vaderland. Ze begon haar verhaal door te zeggen dat er in 1904 een vrouwenbeweging begon te groeien in Palestina. In die tijd zagen vooral vrouwen uit rijke families die geschoold waren de situatie van arme vrouwen en begonnen elkaar te steunen met naaicursussen en fondsenwerving. Ook werden er centra opgericht waar vrouwen onderwijs kregen en kleine baantjes kregen.
De onafhankelijkheid van vrouwen had destijds geen sociale acceptatie
Omdat de onafhankelijkheid van vrouwen in die tijd niet door de samenleving werd geaccepteerd, ondersteunden vrouwen ook jonge mannen bij het vinden van werk, waardoor de situatie van vrouwen werd vergemakkelijkt. Over het algemeen dekten vrouwen het welzijn en de gemeenschapssteun die de staat niet kon bieden.
Parallel aan de politieke ontwikkelingen met de opdeling van Palestina en uiteindelijk de oorlog in 1967, werd de leerplicht ingevoerd, waardoor een nieuwe generatie vrouwen ontstond, van wie velen naar de universiteit gingen. Deze nieuwe generatie begreep hun rol en positie beter en maakte duidelijk dat ze zich politiek wilden organiseren. En zo begonnen de vrouwen zich politiek te onderwijzen en hun situatie te verbeteren. De ontwikkeling is ook terug te zien in de gemiddelde huwelijksleeftijd van vrouwen, die toen opliep tot 23 jaar.
Het conflict met de Israëlische staat bleef echter escaleren. De Israëlische gebieden werden uitgebreid en de Palestijnse gebieden op de Westelijke Jordaanoever werden -in strijd met het internationaal recht- omsingeld. Deze druk leidde tot de eerste Intifada in 1987 – een grote opstand tegen de bezetting. In die tijd kwam de bevrijding van Palestina vóór de bevrijding van vrouwen, en de situatie verslechterde gestaag. Dit is ook terug te zien in de huwelijksleeftijd, die destijds zakte naar 16 jaar. De achtergrond hiervan was ook de grote armoede, die ertoe leidde dat ouders liever hun dochters lieten trouwen dan ze te moeten voeden.
“Het land, een huis of geld kan je worden afgenomen – maar onderwijs niet”
Desalniettemin was er een grote honger naar onderwijs, vooral onder vrouwen in de Palestijnse samenleving. Söllner deelde in dit verband ook een citaat van haar vader: “Het land, een huis of geld kan je worden afgenomen – maar onderwijs niet.” Maar veel opgeleide mensen emigreerden destijds uit Palestina omdat er geen professionele vooruitzichten waren in de regio gaf.
Vandaag de dag is de situatie van vrouwen in Palestina nog steeds slecht, want 47 procent van alle mensen is werkloos en afhankelijk van hulpgoederen. De huwelijksleeftijd is erg laag en de bewegingsvrijheid is beperkt.
Söllner benadrukte ook de radicalisering aan alle kanten als een groot probleem, omdat zeer rechtse stemmen de boventoon voeren in de Israëlische staat en in de Palestijnse samenleving wordt het antwoord gezocht in religie. Beide samenlevingen zijn ingestort onder de lange periode van conflict en oorlog. De bereidheid tot dialoog is er nauwelijks en veel mensen emigreren omdat er wantrouwen is in overheden. Daarom ziet ze de huidige hoop op vrede volgens de spreker erg laag.
Parallellen met onderdrukking in Koerdistan
Tijdens de lezing benadrukte Söllner dat kritiek op Palestina en Israël niet op hetzelfde niveau kunnen worden gezien, omdat er een enorm machtsverschil is. De Israëlische macht is vele malen groter dan de Palestijnse macht. En hierin is de rol van vrouwen nog moeilijker. Zelfs vandaag de dag zitten veel weerspannige vrouwen in Israëlische gevangenissen omdat ze zich verzetten tegen onderdrukking.
Muhje Söllner ging uiteindelijk ook in op de rol van de BRD, die zich achter de argumentatie van de Duitse geschiedenis van het fascisme onthield van enige kritiek op het optreden van de Israëlische staat. Op de vraag van de zaal naar asielmogelijkheden voor Palestijnen in Duitsland werd nogmaals duidelijk vermeld dat er geen mogelijkheid was om asiel te krijgen, hoewel de leefsituatie in Palestina allesbehalve vrij en vreedzaam is.
Een activiste van de Koerdische vrouwenbeweging benadrukte de overeenkomsten met de onderdrukking in Koerdistan en de noodzaak van een autonome, zelfverzekerde vrouwenorganisatie die het realistische perspectief van een bevrijd leven voor iedereen tastbaar maakt.
Omslagfoto: Tina Dainert