- Iran
De winnares van de Nobelprijs voor de Vrede van dit jaar, de Iraanse Narges Mohammadi, is in hongerstaking gegaan. Dit maakte haar familie bekend op Instagram. De 51-jarige informeerde haar familieleden over de actie vanuit haar detentie in de beruchte Evin-gevangenis in de Iraanse hoofdstad Teheran. “We zijn bezorgd over de fysieke toestand en gezondheid van Narges Mohammadi”, schreef de familie.
Met deze actie protesteert Mohammadi tegen de omstandigheden in haar gevangenis. Volgens de Instagram-post worden zieke gedetineerden verwaarloosd en krijgen ze niet de medische behandeling die ze nodig hebben. Mohammadi zou zelf wekenlang hebben geprobeerd om overgeplaatst te worden naar een ziekenhuis dat gespecialiseerd is in hart- en longziekten. Ondanks een diagnose van een gevangenisarts werd haar dit echter geweigerd omdat ze weigerde de voorgeschreven hoofddoek voor het vervoer op te doen. Met de hongerstaking klaagt ze ook de verplichting aan om een hoofddoek te dragen in Iran.
Mohammadi wordt beschouwd als een prominente voorvechtster van vrouwenrechten en vrijheid van meningsuiting in Iran en is in dit verband sinds 1998 herhaaldelijk gevangen gezet en gemarteld. Sinds 2021 zit ze een gevangenisstraf van meerdere jaren uit wegens vermeende “propaganda tegen de staat”.Mohammadi werd dit jaar door het Nobelcomité in Oslo geëerd met de Nobelprijs voor de Vrede voor haar “strijd tegen de onderdrukking van Iraanse vrouwen en haar strijd voor de bevordering van mensenrechten en vrijheid voor iedereen”.
Narges Mohammadi werd in 1972 geboren in Zanjan in het noordwesten van Iran en groeide op in onder andere de Koerdische steden Qurwe (Qorveh) en Şino (Oshnavieh). Ze werkte als journaliste en is vicevoorzitter van het Iranian Defenders of Human Rights Center (DHRC). Ze is al drie decennia actief in het verzet voor vrouwenrechten in Iran. Mohammadi heeft hiervoor een hoge prijs betaald: haar biografie is een verhaal van arrestaties, geweld en marteling.
In totaal heeft het regime Mohammadi 13 keer gearresteerd, vijf keer veroordeeld en gestraft met in totaal 31 jaar gevangenisstraf en 154 zweepslagen, aldus Reiss-Andersen. De 51-jarige zit momenteel ook gevangen en zit een langdurige straf uit in de beruchte Evin-gevangenis in Teheran. Eind 2022, tijdens het hoogtepunt van de “Jin, Jiyan, Azadî” (Vrouw, Leven, Vrijheid) revolutie tegen het machtsapparaat van het mullah-regime, onthulde ze in een rapport de marteling van tientallen vrouwen in de zwaarbeveiligde gevangenis. De opstand ontbrandde in september vorig jaar naar aanleiding van de vrouwenmoord door de staat op de Koerdische vrouw Jina Mahsa Amini, die in politiehechtenis tot de dood toe werd mishandeld omdat ze kledingvoorschriften zou hebben overtreden. De protesten werden bloedig neergeslagen door het regime – en de kledingwetten voor vrouwen zijn sindsdien verder aangescherpt. Sinds zondag ligt de 16-jarige Armita Garavand in coma in een ziekenhuis na een aanval door zogenaamde “zedelijkheidsbewakers” in de metro van Teheran. Ze wordt ook beschuldigd van het overtreden van de regels voor sluiering.
Nobelprijs voor de Vrede naar gedetineerde Iraanse activiste Narges Mohammadi