“Ophitsen van het volk”: Nieuwe zaak tegen Leyla Güven

  • Turkije

Tegen de gevangen genomen Koerdische politica Leyla Güven is een nieuwe zaak geopend, ditmaal op beschuldiging van vermeende ophitsing van het volk. De basis hiervoor is haar eis om verantwoording af te leggen voor het bloedbad onder de Koerdische bevolking.

De autoriteiten beschuldigen de 59-jarige Güven van opruiing van het volk en eisen een gevangenisstraf van één tot drie jaar. De basis voor de aanklacht is een toespraak waarin Güven haar eis voor verantwoording voor het bloedbad onder de Koerdische bevolking bevestigde.

Deze toespraak hield Güven in december 2020 tijdens een herdenkingsbijeenkomst voor Taybet Inan in Silopi. De 57-jarige vrouw, die al tijdens haar leven “Moeder Taybet” werd genoemd, werd op straat doodgeschoten door het Turkse leger tijdens de avondklok die werd afgekondigd op 14 december 2015 in de stad Silopi in het zuiden van de provincie Şırnak. Haar dood was bijzonder tragisch omdat het lichaam van de moeder van elf kinderen zeven dagen lang niet kon worden geborgen. De Turkse veiligheidstroepen schoten op alles wat bewoog. Haar zwager Yusuf Inan werd ook doodgeschoten toen hij probeerde het dode lichaam van Inan van de straat te halen.

Leyla Güven, die enkele dagen na de herdenkingsbijeenkomst werd gearresteerd, nam deel aan de herdenkingsbijeenkomst in haar hoedanigheid als medevoorzitter van de grassroots-beweging “Democratisch  Congres van Volkeren” (KCD). In haar toespraak zei ze destijds: “De strijd voor gerechtigheid voor Taybet Inan en alle andere mensen die slachtoffer zijn geworden van het genocidale beleid van de Turkse staat gaat vastberaden door. We zullen verantwoording eisen van de moordenaars die vandaag de dag ook massamoorden plegen op de Koerdische samenleving om dit volk te vernietigen.”

Het Openbaar Ministerie beschouwt de woorden van Güven als haatzaaiend. “Met name de opruiende uitspraken ‘verantwoording’ en ‘weerstand’ zijn in staat om haat aan te wakkeren tegen een deel van de bevolking, de menselijke waardigheid van anderen aan te vallen en de openbare vrede te verstoren”, staat in de aanklacht. Het document is al door de 3e strafkamer van de rechtbank in Silopi geaccepteerd. Het proces zal op 31 oktober beginnen.

Wie is Leyla Güven?

Leyla Güven zit sinds 21 december 2020 achter de tralies, momenteel in een zwaarbeveiligde gevangenis in Xarpêt (Elazığ). Op die dag werd de moeder van twee kinderen in Amed (Diyarbakir) veroordeeld tot een gevangenisstraf van 22 jaar en drie maanden wegens vermeend lidmaatschap van de PKK. In het vonnis stelde de rechtbank Leyla Güven voor als een bedreiging voor de veiligheid van de Turkse staat, waarbij ze het matriarchale verleden van de volkeren van Mesopotamië gebruikte. Enkele maanden daarvoor was Güven haar parlementszetel ontnomen. In juni 2021 werd de gevangenisstraf bevestigd.

Afgelopen oktober werd Güven opnieuw veroordeeld tot een langdurige gevangenisstraf, opnieuw in Amed, maar deze keer wegens “propaganda voor een terroristische organisatie”. Ze kreeg elf jaar en zeven maanden gevangenisstraf voor haar uitspraken in drie verschillende toespraken die ze als parlementslid had gehouden. Ongeveer een jaar eerder had een rechtbank in Colemêrg (Hakkari) al een vijfjarige gevangenisstraf tegen Güven opgelegd voor dezelfde beschuldiging. Maar dit is niet haar eerste keer in de gevangenis.

Leyla Güven werd voor het eerst gearresteerd in 2009 als onderdeel van de internationaal bekritiseerde “KCK-operaties” en kwam pas na vijf jaar vrij. Ten tijde van haar arrestatie was ze burgemeester van de Koerdische stad Wêranşar (Viranşehir). In januari 2018 werd Güven opnieuw in voorlopige hechtenis genomen, dit keer vanwege haar kritiek op de Turkse militaire operatie in Afrin in Noord-Syrië. Toen verwierf ze ook internationale bekendheid toen ze in november vanuit haar cel een 200 dagen durende hongerstaking initieerde om de isolatieomstandigheden van Abdullah Öcalan, medeoprichter van de PKK en gevangen op het eiland Imrali sinds 1999, op te heffen. In juni 2020 werd Leyla Güven opnieuw gearresteerd, slechts enkele uren nadat het parlement in Ankara haar mandaat en daarmee haar immuniteit had ingetrokken. Het vonnis in het KCK-proces werd als reden aangevoerd. Naast de aanklacht voor vermeende opruiing lopen er ook andere rechtszaken tegen Güven.