- Noord-Koerdistan
Rojbin Bor, een van de oprichters van de vrouwenvereniging Star in Wan, beschrijft het systeem van gemeentelijke ondercuratelestelling als systematische vernietiging en praat over het overwinnen ervan.
Het gedwongen bewind, dat in bijna alle Koerdische gemeenschappen in het zuidoosten van Turkije werd ingesteld tijdens de twee jaar durende noodtoestand na de vermeende couppoging in 2016, werd weggestemd bij de lokale verkiezingen van 2019. Slechts een paar maanden na de stemming negeerde de Turkse staat echter opnieuw de wil van de bevolking en installeerde zijn regime van gedwongen bestuur opnieuw. De democratisch verkozen coburgemeesters werden uit hun functie ontheven en vervangen door “beheerders” die loyaal zijn aan het regime. Onder de gedwongen bestuurders werden sociale instellingen en in het bijzonder vrouweninstellingen van de lokale besturen gesloten en werd een beleid van corruptie en Turkificatie massaal bevorderd. Eind maart worden er weer lokale verkiezingen gehouden in Turkije, en daarmee een kans om zich te ontdoen van de heerschappij van het gedwongen bestuur. In een interview met ANF Nieuwsagentschap doet Rojbin Bor, medeoprichtster van de vrouwenorganisatie Star, verslag van de praktijk van gedwongen bestuur in de Noord-Koerdische provincie Wan en de vooruitzichten voor verzet hiertegen.
Vanaf 2016 werd in de provincie Wan de noodtoestand uitgeroepen. Welke gevolgen had dit voor het maatschappelijk middenveld?
De noodtoestand in Wan heeft aanzienlijke gevolgen gehad voor het maatschappelijk middenveld. Factoren zoals de toenemende sluiting van verenigingen, stichtingen en media/publicatieorganen, een toenemend aantal mensenrechtenschendingen en de benoeming van gedwongen bestuurders over lokale autoriteiten hebben de activiteiten van het maatschappelijk middenveld in Wan ernstig beperkt. Terwijl de noodtoestand de activiteiten van het maatschappelijk middenveld in de regio tot stilstand bracht, werd de effectiviteit van het maatschappelijk middenveld ook ernstig beperkt door het ontslag en de vervolging van ambtenaren. Hierdoor werden democratische participatie en het uiten van pluralistische meningen bemoeilijkt en werd het maatschappelijk middenveld in Wan ernstig belemmerd.
Welke invloed had het gedwongen bestuur op de vrouwenstrijd?
De aanstelling van gedwongen bewindvoerders had een bijzonder negatieve invloed op de vrouwenstrijd. Gezien de niet aflatende aanvallen van de gedwongen bewindvoerder op de winst van vrouwen, kan het bewind van de curatoren als vrouwenhater worden bestempeld. Alleen al in Wan hebben de curatoren 52 vrouweninstellingen gesloten. Vrouwenadviescentra en vrouwenopvangcentra in alle districtssteden werden gesloten. Mannen werden benoemd in de afdeling vrouwenbeleid. Het noodnummer tegen geweld tegen vrouwen werd opgeheven. Vrouwencentra en beroepsopleidingscentra werden onbruikbaar gemaakt. Vrouwen werden gedwongen in de huizen en kamers te blijven waar ze aan geweld werden blootgesteld. Ze werden in een nog diepere cyclus van geweld getrokken.
De benoeming van opgelegede beheerders maakte het voor vrouwenorganisaties en maatschappelijke organisaties moeilijk om door te gaan met hun strijd voor vrouwenrechten. Het beperkte bijvoorbeeld de democratische participatie en beperkte de activiteiten van vrouwen in het openbare leven. Daarnaast waren de onderdrukking van de vrijheid van vereniging en meningsuiting van vrouwen, de criminalisering van vrouwenarbeid, vooral in Koerdistan, en de geleidelijke arrestatie en zware bestraffing van vrouwenrechtenactivisten erop gericht om de strijd van vrouwen te stoppen en te beëindigen. Deze omstandigheden hebben het vermogen van vrouwen om hun stem te laten horen en effectief voor hun rechten te vechten ernstig belemmerd. Ondanks dit alles is de strijd van vrouwen voor vrijheid te sterk om gestopt of zelfs maar vertraagd te worden door dwangmatige bestuurders. Al deze obstakels en vijandige wetten hebben niet alleen gefaald om vrouwen te intimideren, maar hebben ook geleid tot de ontwikkeling van andere organisatievormen. Vandaag zien we dat, hoe sterk de aanvallen ook zijn, onze veerkracht tegen deze aanvallen groeit en zich ontwikkelt.
Wat moet de taak van vrouwen nu zijn?
Onze missie ten opzichte van het opgelegde beheerdersregime is duidelijk: we zullen niet toestaan dat deze onderdrukkende orde vrouwen verder naar achteren duwt. We zullen vastberaden strijden om de strijd voor gendergelijkheid te versterken, vrouwenrechten te verdedigen en ervoor te zorgen dat vrouwen een actieve rol spelen in het lokale bestuur. Het zal onze belangrijkste taak zijn om ons te verzetten tegen de opgelegde beheerders en de democratie en vrijheden te benadrukken vanuit een vrouwenbevrijdingsperspectief.
Wan is de belangrijkste stad in de regio Serhed. Hoe beoordeelt u het werk van de commissarissen?
Het is heel duidelijk wat de beheerders hier in Wan doen: Bezetting! Wan is zoveel mogelijk geplunderd, vernietigd, verkocht en geruïneerd. Waarom? Omdat ze weten dat ze nooit kunnen winnen door verkiezingen. De vernietiging wordt erger naarmate de verkiezingen dichterbij komen. Maar deze stad heeft ook zijn ware eigenaars. Ze zijn hier en ze zijn hier om te blijven. Zij zullen zeker een einde maken aan de gedwongen bestuurder en zijn vernietigende woede en van Wan een rechtvaardige en hoopvolle stad maken. Dat verdient deze stad.
Hoe hebben vrouwenmoorden en geweld tegen vrouwen zich ontwikkeld onder de curatoren?
Het vacuüm dat door de curatoren is ontstaan door de sluiting van vrouwenorganisaties, blijf-van-mijn-lijfhuizen, hulplijnen en de afschaffing van het vrouwenbeleid heeft ervoor gezorgd dat vrouwen onbeschermd en zonder steun zijn gebleven op de gebieden waar ze geweld ervaren. Dit heeft ertoe geleid dat vrouwen nog verder in de geweldsspiraal terecht zijn gekomen. Het schrappen van ondersteunende diensten voor vrouwen door de beheerders heeft het vermogen van vrouwen om met geweld om te gaan en eraan te ontsnappen ernstig beperkt en het risico op vrouwenmoorden en geweld tegen vrouwen vergroot. Met andere woorden, de beheerders en hun praktijken zijn een belangrijke factor geworden die rechtstreeks de weg vrijmaakt voor vrouwenmoorden en geweld tegen vrouwen.
Hoe moet de sociale oppositie hiermee omgaan? Hoe beoordeelt u hun acties in het recente verleden?
De sociale oppositie moet gebaseerd zijn op eenheid en solidariteit, op basis van democratische waarden, mensenrechten en het principe van sociale rechtvaardigheid. In het verleden heeft de sociale oppositie geprobeerd haar stem te verheffen tegen onderdrukkend beleid en schendingen van rechten, maar er bestaat onenigheid over het succes van deze strijd en of de juiste weg is ingeslagen. Gezien het huidige politieke klimaat is het moeilijk om zelfs maar oppositie te organiseren. Een blik op de strijd in het verleden laat zien dat een verenigde en effectieve oppositie succesvol kan zijn. Er zijn veel factoren die het succes van sociale oppositie bepalen. Op dit moment is het belangrijk dat politieke actoren samenkomen en prioriteit geven aan eenheid en solidariteit, het publiek en de jonge generatie bereiken met effectieve communicatiestrategieën en effectief gebruik maken van sociale media. Daarnaast moeten ze worden ondersteund door juridische strijd in overeenstemming met democratische waarden en hun stem laten horen op het internationale toneel. Elk politiek proces is uniek en om succesvol te zijn, is het belangrijk om je voortdurend aan te passen aan de veranderende dynamiek.
Is er nog iets dat je wilt toevoegen?
In het algemeen heeft de oppositie geen effectieve rol gespeeld tegen de staatsbeheerders. Er kon geen adequaat discours tot stand worden gebracht buiten de argumentatiewereld van het regime om. Er kon geen serieuze publiciteit worden gecreëerd over de gevolgen, effecten en politieke, sociale en institutionele vernietiging die door het beheerdersregime werden veroorzaakt. Op alle gebieden, van universiteiten tot maatschappelijke organisaties, van vrouwenverenigingen tot balies, gebruikte het regime het voordeel dat het kreeg door het beheerdersregime voor zijn eigen politieke overleving en zelfbescherming. Om het beleid van gedwongen bestuur uit te leggen, moet het eerst goed begrepen en intellectueel overwonnen worden. Ons volk en onze traditie zijn er in het verleden in geslaagd om met politieke intelligentie en organisatie vele obstakels te overwinnen. We waren in staat om allerlei obstakels te overwinnen die geleidelijk aan in de weg van ons volk werden gelegd: de drempel van tien procent, politieke verboden, brute kracht en frontorganisaties. In die zin heb ik veel vertrouwen in ons volk en onze traditie.
Voor ons is de opgelegde beheerder een haakje dat gesloten moet worden, een obstakel dat overwonnen moet worden en de naam van een slecht bestuur dat naar het verleden verwezen moet worden. Gedwongen administratie is ontkenning, gedwongen administratie is het verbannen van onze taal en identiteit, gedwongen administratie betekent corruptie, armoede en misbruik. We hebben de politieke kant van de sekwestratie aan onze mensen uitgelegd en dat zullen we blijven doen.
We willen ons volk dienen. We willen het onrechtvaardige systeem dat is ontstaan als een natuurlijk gevolg van de ongelijke behandeling van identiteiten overwinnen met de invloed die we zullen creëren in lokale overheden en de gevolgen snel verhelpen. We houden veel van onze mensen en hebben vertrouwen in ze. We zien de behoeften van de mensen en we kennen de oplossingen, zowel op beleidsniveau als op serviceniveau. We hebben projecten en een managementaanpak die dit bizarre systeem zullen overwinnen. We hebben een concept dat onze leefruimtes zal versterken en een echte democratie op lokaal niveau zal opbouwen met een eerlijke en participatieve beheersaanpak.