Sabri Ok, lid van de Uitvoerende Raad van de Unie van Koerdische Gemeenschappen (KCK), heeft zich uitgesproken over de isolatie van Abdullah Öcalan, de recente parlements- en presidentsverkiezingen in Turkije, de vooruitzichten voor democratische krachten en de situatie in Mexmûr en Şengal tijdens een speciale uitzending op Stêrk TV. We publiceren hier deel één van het tweedelige interview.
Het is al meer dan twee jaar stil rondom de Koerdische volksvertegenwoordiger Abdullah Öcalan. Advocatenkantoor Asrin heeft het antifoltercomité CPT onlangs opnieuw opgeroepen om hun plicht te vervullen en deze illegale situatie te beëindigen. Hoe beoordeelt u de voortdurende isolatie van Abdullah Öcalan?
De situatie van Rêber Apo [Abdullah Ocalan -red] staat constant op de agenda van onze partij en ons volk. Ook de bezetters en de bij de internationale samenzwering betrokken mogendheden [1] houden zijn situatie en het Imrali-systeem nauwlettend in de gaten. We weten dat er op het eiland niets zonder planning, doel of bewustzijn gebeurt. Deze krachten hebben als doel het Imrali-systeem elke dag verder te verdiepen. Ze spelen met de psyche van de Koerdische samenleving en haar internationale vrienden. Hun aanpak is gericht op het vernietigen van de band tussen Rêber Apo en het volk. Daarvoor verhogen ze voortdurend de druk op hem. Het concept Imrali kan niet worden verklaard met termen als menselijkheid, politiek of recht. Als we het vanuit het oogpunt van de mensenrechten bekijken, zou Rêber Apo de kans moeten hebben om zijn oude dag in rust door te brengen. Maar we weten allemaal dat de situatie op Imrali niet normaal is. Als volk en als partij hebben we natuurlijk het recht om achterdochtig te zijn ten opzichte van deze situatie. We weten niet wat er op het eiland gebeurt. Maar wat we wel weten, is dat Rêber Apo niet het recht heeft om onder menselijke omstandigheden te leven. Deze situatie is de reden voor woede en wantrouwen.
Rêber Apo kent de bezetters heel goed. De vijand weet wat er met één woord van hem kan veranderen. Sinds het complot hebben honderden PKK-kaderleden hun leven gegeven voor de fysieke vrijheid van Rêber Apo en uit protest tegen de coup door zelfverbrandingsacties. Hij heeft vijftig jaar van zijn leven gewijd aan verzet – niemand kan Rêber Apo behandelen als ‘zomaar iemand’. Het handelen van de Turkse staat draait alleen maar om wraak op hem te nemen. Juridisch gezien is er geen basis voor de situatie waarin Rêber Apo zich bevindt. Ik heb zelf jarenlang in de gevangenis gezeten. Een gevangene heeft het recht om brieven te schrijven, zijn advocaten te raadplegen en bezoek van zijn familie te ontvangen. Maar de staat verleent Rêber Apo deze rechten niet. Onlangs werden verzoeken van zijn verdedigingsteam en familieleden zonder enige reden afgewezen. Ook al wil ik dat woord liever vermijden – in het perspectief van de staat is dit een “straf” die hem wordt opgelegd. Hem wordt ontzegd om contact te hebben met mensen buiten de muren en ontmoetingen te hebben met zijn familie en advocaat. Wat zou hij gedaan hebben om op deze manier “gestraft” te worden? Het antwoord op deze vraag is het duidelijke feit dat er op Imrali nog steeds ongebroken verzet is. Rêber Apo verzet zich nog steeds tegen de onderdrukking die hem wordt opgelegd. Daarom verscherpt de staat de isolatie. Hij neemt wraak op Rêber Apo.
Zowel het Koerdische volk, zijn vrienden, de revolutionaire socialistische krachten als onze partij moeten constant aandacht hebben voor de situatie van Rêber Apo, empathisch zijn, ons bewust zijn van onze plichten en verantwoordelijkheden en de strijd voortzetten. De bezetters blijven de totale isolatie handhaven. Daarom moet onze hoogste prioriteit de fysieke vrijheid van Rêber Apo zijn. Het is onze plicht om daarvoor met moed en groot verantwoordelijkheidsgevoel te strijden. Ook met betrekking tot juridische kwesties, zowel in Turkije als op internationaal niveau, moet het werk ononderbroken worden voortgezet. Het belangrijkste is dat we de straat op blijven gaan. We zijn dit allemaal verschuldigd aan Rêber Apo. Als zijn fysieke vrijheid ons hoofddoel is, moet ons volk sterk, georganiseerd en effectief optreden tegen de vijand. Onze beweging moet zich beter organiseren. We moeten allemaal onze plichten vervullen en de strijd om de waarden die Rêber Apo in de 50 jaar van zijn werk heeft gecreëerd te beschermen, versterken. Als we dit alles doen, zal de vijand geen weerstand kunnen bieden. Alleen op deze manier kunnen we aan Rêber Apo’s wensen voldoen. Dit kan niet alleen met woorden gebeuren. We moeten protesteren, ons organiseren en onze krachten vergroten. Daarom zal onze strijd vanaf nu georganiseerder en sterker worden voortgezet.
Onlangs vonden verkiezingen plaats in Turkije en Noord-Koerdistan. Hoe moeten de resultaten van de verkiezingen worden beschouwd gezien de enorme gevallen van fraude en manipulatie? Welke betekenis hebben de verschillende boodschappen die tijdens de verkiezingen werden verkondigd?
De omstandigheden waaronder deze verkiezingen hebben plaatsgevonden, zijn algemeen bekend en worden dienovereenkomstig besproken. Deze discussies zijn nog niet afgerond. Bovendien was het voor iedereen duidelijk dat dit geen gewone verkiezing was. Een nederlaag van de fascistische regeringsblok van AKP en MHP zou onvermijdelijk hebben geleid tot een scherpe breuk in de mentaliteit van de Turkse bezettingsstaat. Het regime was zich hiervan bewust en heeft daarom alle krachten en middelen van de staat gemobiliseerd. Dit was een werkelijk historische verkiezing. Maar we moeten accepteren dat – ook Rêber Apo heeft dit gezegd – de AKP de staat is. Erdogan heeft zich zelfs de tweede Atatürk genoemd. Atatürk speelde een rol bij de stichting van de Turkse staat. Nu, honderd jaar na de oprichting van de republiek, zegt Erdogan dat hij een vergelijkbare rol zal spelen. Tegelijkertijd lijkt de rol van Erdogan op die van Hitler tijdens de Tweede Wereldoorlog. De recente verkiezingen werden gehouden onder een regering met deze mentaliteit.
Süleyman Soylu heeft onlangs de term “staatsgeest” gebruikt voor Hüda Par. Hij heeft dit niet nader toegelicht, maar iedereen weet wat hij daarmee bedoelde. In geen enkel land ter wereld is er een voorbeeld van een legerleider die een rol speelt bij verkiezingen. De Turkse legerleider heeft echter duidelijk campagne gevoerd voor AKP/MHP, vooral in Koerdistan. Bovendien werden religieuze sekten en gemeenschappen gemobiliseerd. Want ze zijn zowel geestelijk als ideologisch verbonden met de staat, die hen ook financiert. Ook de hele staatsbureaucratie is opgetuigd, zoals bijvoorbeeld de provinciegouverneurs. In wezen ging het om een verkiezing tussen de staat en alle anderen. Ook de staat was zich hiervan bewust. Hij wist dat bij een nederlaag van de AKP en MHP een duidelijke breuk in hun mentaliteit zou plaatsvinden, vooral met het oog op het 100-jarig bestaan van de republiek. Daarom deden ze er alles aan om dit te voorkomen. Dit omvatte onder meer grove demagogie en racisme, waarbij de Koerden, Rêber Apo en de PKK centraal stonden. De propaganda legde de nadruk op een verkiezing tussen de staat en de PKK.
De Nationale Alliantie had grote moeite om tot stand te komen. De krachten van de lidpartijen, hun intelligentie en de alliantie op zich waren niet voldoende. In tegenstelling tot dat hebben het Koerdische volk en de democratische krachten zich verdedigd tegen alle aanvallen. Daarom kan ik zeggen: Ten eerste zijn de resultaten van deze verkiezing niet legitiem. Waarom? De stemming was eenzijdig, er was massieve druk van bovenaf, publieke middelen werden alleen gebruikt ten gunste van één kant. Deze verkiezing had heel weinig te maken met recht en democratie. Ten tweede heeft de AKP en Erdoğan verloren, vooral bij de presidentsverkiezingen. Er is sprake van honderdduizenden Syrische vluchtelingen die zouden hebben gestemd, hoewel ze geen stemrecht hebben. Tegelijkertijd werden honderdduizenden stemmen van HDP-kiezers ongeldig verklaard. Het is ook interessant om te zien dat veel peilingen voor de verkiezing hadden voorspeld dat de MHP hooguit zeven procent van de stemmen zou krijgen, terwijl de HDP elf of zelfs twaalf procent zou kunnen krijgen. Maar de MHP staat volgens het officiële resultaat op tien procent en de HDP op acht. Overal in het land, vooral in Kurdistan, werden op veel plaatsen stemmen voor de HDP toegeschreven aan de MHP. Op deze manier hebben de AKP en Erdoğan zichzelf tot winnaars verklaard. Maar ze zijn de verliezers. De rol van het Koerdische volk, de democraten en socialisten was ook erg belangrijk. Ondanks alle aanvallen en druk van de staat waren de weerstand en houding van het Koerdische volk en de verenigde actie van de democratische krachten zeer belangrijk. Ze hebben niet toegegeven, ze hebben foltering, dood en arrestatie geriskeerd en hun wil doorgezet. Overal, vooral in Kurdistan, hebben ze ervoor gezorgd dat Erdoğan bij de presidentsverkiezingen niet het gewenste resultaat heeft behaald.
De HDP nam deel aan de verkiezingen onder het vaandel van de Groen Linkse Partij YSP. Inmiddels heeft de partij een roadmap uitgestippeld en publiekelijk aangekondigd welke weg ze in de nabije toekomst zal inslaan. Enerzijds heeft de partij een proces van zelfvernieuwing ingezet, anderzijds nemen de aanvallen op de HDP dag na dag toe. Hoe beoordeelt u de nieuwe routekaart van de HDP en de voortdurende aanvallen?
Allereerst wil ik benadrukken dat de HDP-YSP hard heeft gewerkt tijdens deze verkiezingen en een duidelijk resultaat heeft behaald. Het doel van het AKP/MHP-regime en degenen die tegen de democratisering van Turkije en de wil van het Koerdische volk zijn, is om iedereen te ontmoedigen. Duizenden leden, hogere functionarissen en burgemeesters van de HDP zitten in de gevangenis. Ze worden getroffen door een speciale oorlog die wordt gevoerd tegen het Koerdische volk en de krachten van de democratie. Geen enkele andere partij zou in een situatie als deze bij verkiezingen ook maar in de buurt komen van het aantal stemmen dat de HDP-YSP heeft gekregen. Maar de HDP heeft een cultuur, een traditie van verzet; ze vecht al tientallen jaren en betaalt daarvoor een hoge prijs. Het Koerdische volk is een georganiseerd en bewust volk. Daarom heeft de YSP ondanks alle aanvallen een goed resultaat behaald. Natuurlijk was het mogelijk en nodig om beter te presteren. Maar het is belangrijk om niet toe te staan dat de bezetters plezier en moraal halen uit de huidige situatie. En nog belangrijker is om hen niet toe te staan te spelen met de psychologie van het Koerdische volk en de legitieme democratische politiek. Dit moet worden voorkomen.
Alle partijen evalueren momenteel de verkiezingsresultaten. De AKP verkeert in een toestand van dronkenschap, maar de CHP en de IYI-partij voeren interne discussies. Het is normaal dat ook de HDP dergelijke discussies voert. Ze hebben al honderden rechtszaken tegen HDP-leden voorbereid. De druk op de HDP is groot. Toch wordt er gestreden. Niemand zou deze resultaten als een nederlaag moeten beschouwen. Iedereen moet zijn agenda goed definiëren. Met andere woorden: ze zouden niet moeten worden beïnvloed door andere krachten. Ze zouden een agenda moeten opstellen die hun tekortkomingen en realiteiten erkent. Als ze dit alles overwinnen, zullen ze beter voorbereid zijn op de volgende periode. Hun recente berichten wijzen in die richting. We beschouwen hun aanpak als positief. Kritiek, zelfkritiek en discussies zijn belangrijk. Deze discussies over hoe we ons beter kunnen organiseren en hoe we de bestaande tekortkomingen kunnen overwinnen, zijn belangrijk. Belangrijk is ook hoe ze hun routekaart voor de toekomst zullen vaststellen. De HDP en de YSP ondergaan momenteel zo’n proces.
Er is nog een andere belangrijke zaak om te weten: elke stem die de HDP of de YSP heeft gekregen, is zeer waardevol en eervol. Deze waarde is gecreëerd op basis van werk en bloed. Het Koerdische volk steunt beide partijen door veel moeilijkheden, dood, foltering en gevangenisstraf te riskeren. We moeten zeker waardig zijn aan deze steun. Veel mensen praten nu. Sommigen zeggen dat de zaken zich alleen beperken tot Kurdistan, terwijl anderen zeggen dat ze te veel gericht zijn op Turkije. Beide zijden hebben ongelijk. De visie van een democratisch Turkije is de juiste. Er zijn pogingen ondernomen om deze visie te volgen en er zijn belangrijke stappen gezet. Het is normaal dat er enkele tekortkomingen zijn. We moeten er geen groot probleem van maken. Ze moeten hun energie en kracht niet omzetten in negativiteit. Ze moeten hun tekortkomingen erkennen en reageren op het proces met nieuwe synergie. Alle kritiek, zelfkritiek en discussies moeten hiertoe dienen. Sommige mensen die geen verantwoordelijkheid nemen, praten alleen maar om zichzelf te ontlasten, anderen praten om zelf onderwerp te zijn. Maar dat is wat het betekent om verantwoordelijkheid te nemen: ze moeten hun echte agenda vaststellen, serieuze discussies voeren, elkaar kracht geven, niet vermoeid raken en hun werk coöperatief uitvoeren.
Dit is geen nederlaag. Dit is politiek, dit was een verkiezing. Het gewenste resultaat is niet bereikt, maar er is een duidelijk resultaat. Er zijn redenen voor dit resultaat die buiten onze controle liggen, en er zijn andere redenen die verband houden met de HDP. Deze worden al besproken. Het is belangrijk dat we hieruit lering trekken en een juist plan ontwikkelen. De grootste dreiging is echter dat we elkaar uitputten, dat we onder het mom van kritiek en zelfkritiek om een verkeerde agenda draaien, dat we onze energie besteden aan de bezetters die hiervan profiteren en onverschilligheid creëren. Er is geen reden dat dit zou moeten gebeuren. Er is een goed resultaat behaald. Niemand heeft toegegeven en iedereen heeft verzet geboden. Daarom willen we iedereen feliciteren en hen nogmaals veel succes wensen. Op basis hiervan moeten ze de juiste discussies voeren, de juiste agenda vaststellen en elkaar versterken. Op deze manier zal het beste resultaat worden behaald.
[1] Dit was een internationaal complot waarbij veel staten en geheime diensten betrokken waren. Het begon met de gedwongen uitwijzing van Abdullah Öcalan uit Syrië op 9 oktober 1998 en culmineerde op 15 februari 1999 in de illegale ontvoering van de oprichter van de PKK vanuit Kenia naar Turkije.