- Irak
Het Iraanse regime heeft de Sacharovprijs van Jina Mahsa Amini in beslag genomen. Volgens de in Frankrijk gevestigde mensenrechtenorganisatie Kurdistan Human Rights Network op zaterdag, wilde Amini’s advocaat Saleh Nikbakht de prijs overhandigen van het EU-parlement in Rojhilat (Oost-Koerdistan) aan de familie van de vermoorde Koerdische vrouw. De advocaat werd echter onderschept en ondervraagd door vertegenwoordigers van het regime na aankomst op het vliegveld in de Iraanse hoofdstad Teheran, meldde KHRN. Zijn paspoort, mobiele telefoon en de prijs voor Amini werden in beslag genomen.
Familie mag prijs niet in ontvangst nemen
Amini en de geassocieerde beweging “Jin, Jiyan, Azadî” (Vrouw, Leven, Vrijheid) werden half december geëerd met de Sacharovprijs. De Iraanse autoriteiten verboden de familie van de 22-jarige om naar Frankrijk te reizen en verhinderden dat ze de prijs in ontvangst konden nemen. De prijs is vernoemd naar de Sovjet-natuurkundige en politieke dissident Andrei Sacharov (1921-1989) en wordt sinds 1988 door het EU-parlement toegekend aan personen of organisaties die zich inzetten voor de verdediging van de mensenrechten en de vrijheid van meningsuiting.
Slachtoffer van vrouwenmoord door de staat
Jina Mahsa Amini, oorspronkelijk uit Seqiz, was in september 2022 op bezoek in Teheran toen ze werd gearresteerd door de Iraanse zedenpolitie omdat ze de kledingvoorschriften van het islamistische mullahregime zou hebben overtreden. Volgens haar familie werd Amini met geweld in een politiebusje gesleurd en naar een politiebureau gebracht, waar ze instortte en in coma raakte als gevolg van verdere mishandeling. Op 16 september 2022 verklaarden artsen in een kliniek in Teheran Amini dood.
Honderden doden in de “Jin, Jiyan, Azadî” revolutie
De dood van Jina Mahsa Amini bracht de landelijke “Jin, Jiyan, Azadî” revolutie op gang, waarin vrouwen het voortouw namen. De beweging vormde de grootste bedreiging voor de Islamitische Republiek Iran sinds haar oprichting. Vooral de jonge generatie ging maandenlang de straat op tegen het repressieve beleid van het islamitische leiderschap. Het staatsapparaat onderdrukte de demonstraties met geweld, waarbij meer dan 550 mensen werden gedood en acht demonstranten werden geëxecuteerd. Daarnaast werden meer dan 22.000 mensen gearresteerd.