“Sleutel. Slot. Gat. Deur. Open-dicht” is de titel van het manifest dat door tientallen politieke, culturele en sociale actoren is gepubliceerd en waarin wordt gevraagd om een oplossing voor de kwestie van de Baskische gevangenen.
Het manifest, dat ook oproept tot deelname aan de jaarlijkse mars voor gevangenen in Bilbao op 13 januari, is ondertekend door tientallen politieke, culturele en sociale mensen en organisaties, evenals internationale figuren, zoals de voormalige voorzitter van Sinn Féin, Gerry Adams.
In de video ter ondersteuning van het manifest verschijnt als eerste de beroemde Baskische actrice Itziar Ituño (La Casa de Papel).
Het manifest zei het volgende: “We gebruiken sleutels om te openen en te sluiten: ons huis, auto’s, kluizen, hangsloten, kooien en gevangenissen. We houden datgene wat belangrijk voor ons is op slot: geld, sieraden, documenten, herinneringen, geheimen en nostalgie. Sleutels stellen ons in staat om te komen en te gaan: we gaan vooruit of blijven achter, ingegraven. De sleutel tot wat, dat is de sleutel. Sluiten: om het verleden, met al zijn pijn, haat en geweld achter te laten, zonder het lijden van iemand te verwaarlozen of te onderschatten, maar in staat zijn om naar het verleden te kijken als een les voor het heden en de toekomst.”
Het manifest ging verder: “Om te leren van fouten en herhaling te voorkomen, om rivaliteiten te vergrendelen die ons verankeren in het verleden. Openen: om de deuren naar oplossing te openen. Dit is het moment waarin we ons bevinden, terwijl we vastberaden vooruitgaan, deuren openen en sluiten. De ontbinding van ETA en het einde van beleidsmaatregelen zoals eenzame opsluiting, segregatie en het opsluiten van Baskische gevangenen in afgelegen penitentiaire inrichtingen brengen ons dichter bij de pijn van de verschillende slachtoffers, verminderen afstanden en breken muren af die ons isoleren.
Maar om vooruit te blijven gaan, is het nodig de deuren te sluiten die ons in het verleden houden en de deuren te openen die ons helpen het probleem van Baskische gevangenen, vluchtelingen en gedeporteerden op te lossen, en te zoeken naar een minimumovereenkomst die eerlijke en gelijke behandeling voor alle slachtoffers van het geweld dat in ons land is ontstaan, mogelijk maakt. Toch zijn we er nog niet in geslaagd om definitief de deur naar het verleden te sluiten. Omdat de schending van de rechten van Baskische gevangenen nog steeds doorgaat en het doel van eerlijke behandeling van alle slachtoffers ook nog niet is bereikt.”
Het manifest voegde toe: “Terwijl gevangenen de deuren openen en het pad volgen dat de wet voorschrijft, lijken er nieuwe sloten te ontstaan die de toepassing van diezelfde wet bemoeilijken: de uitzonderlijkheid in de wetstoepassing is nog steeds een slot, de deur naar huis is nog steeds gesloten. Desondanks werkt de samenleving al enige tijd aan het openen van de deuren naar samenleven met verschillende sleutels, waarbij relaties, overeenkomsten en meningsverschillen constructief worden gestructureerd tussen verschillende mensen en instanties. We moeten en willen op dit pad doorgaan, sleutels activeren om de motor van de samenleving te starten en vooruit te kunnen komen.
We willen helpen de motoren van alle mensen te starten: op straat, in de politieke, juridische en maatschappelijke sferen… en de deuren naar de toekomst te openen waar we als samenleving zo lang naar hebben verlangd na zoveel jaren van confrontatie. We willen en moeten de deuren naar oplossing en samenleven wijd openen. Om dit te bereiken, moeten we de sleutels die de weg naar huis voor gevangenen openen, in handen nemen.”
Het manifest zei: “We vragen niet om straffeloosheid, maar om de deuren te openen naar alle modaliteiten voor het uitzitten van de straffen die de wet zelf biedt, door te dringen in een nieuw, meer gehumaniseerd en dus eerlijker penitentiair model, waarbij de rechten die Baskische gevangenen toekomen worden erkend, en ook die van allen die in dit land hebben geleden, waarbij hun pijn op deze manier wordt gerespecteerd.
Om al deze redenen zijn we bereid de sleutels in handen te nemen die de deuren van de oplossing, van samenleven, van respect voor de pijn van alle slachtoffers en van de weg naar huis voor gevangenen openen, via de gewone toepassing van de wet, waarbij uitzonderlijkheden die tientallen jaren op hen zijn toegepast, voorgoed worden verbannen. We zullen ons inspannen om ervoor te zorgen dat deze deuren zo snel mogelijk openen en zo zullen wij allen die deel uitmaken van dit land een toekomst hebben waarin samenleven ons doel is.”