- Turkije
İbrahim Bilmez, een van de advocaten van het Asrın Advoctenkantoor die de Koerdische PKK-leider Abdullah Öcalan vertegenwoordigt, zei dat Turkije in alle opzichten zal verliezen tenzij het de beslissingen van het EHRM uitvoert. Hij merkte op dat deze kwestie zowel de oppositie als de regering betreft.
Advocaat Bilmez sprak met ANF Nieuwsagentschap over het isolement van Öcalan in Imrali, het verbod op familie- en advocatenbezoeken en het “recht op hoop”.
Bilmez benadrukte dat het isolatiesysteem in de gevangenis van Imrali van tevoren was ontworpen. De infrastructuur van de gevangenis was al voorbereid voordat Öcalan in 1999 naar Imrali werd gebracht.
Duurzaam verzet in Imrali
Bilmez wees erop dat het isolement dat Abdullah Öcalan werd opgelegd geleidelijk werd gesystematiseerd en verergerd. “De staat gebruikt de Imrali-gevangenis als laboratorium. Het maakt ook gebruik van verschillende managementtechnieken in de gevangenis. Het probeert, implementeert ze daar en verspreidt ze vervolgens naar de hele samenleving van Turkije. Er zijn talloze details en onwettige praktijken met betrekking tot het isolatiesysteem dat de afgelopen 23 jaar bestaat. We proberen deze praktijken al 23 jaar aan het publiek te tonen. Ondanks alle onrechtmatigheden en isolement is er een blijvend verzet in Imrali, een spectaculaire. In de periode van 23 jaar heeft Öcalan zijn strijd tegen de staat voortgezet in een cel van 10 vierkante meter in Imrali, zonder concessies te doen aan zijn principes. Wat was zijn reden? Het gaat erom een einde te maken aan het beleid van ontkenning en vernietiging dat sinds de oprichting van de Republiek structureel is geworden en een oplossing te bieden voor de Koerdische kwestie door middel van vreedzame en democratische methoden. Öcalan promootte deze ideeën al vóór İmralı en hij bewaarde ze na zijn aankomst in Imrali. Hij heeft zijn strijd op dezelfde koers volgehouden.”
Recht op hoop
De advocaat wees erop dat de disciplinaire straffen die aan Abdullah Öcalan zijn opgelegd, in zekere zin een voorwendsel zijn om het recht van Öcalan om zijn familie te ontmoeten tijdens bezoekdagen te voorkomen. “Er zullen disciplinaire straffen worden opgelegd aan Öcalan als hij in de toekomst een mogelijk ‘recht op hoop’ geniet. Evenzo hebben de beslissingen van rechters die de bezoeken van zijn advocaten verhinderen, geen wettelijke basis. Ze beroepen zich op een verordening die in strijd is met de algemene beginselen van de wet, in strijd met de eigen relevante wetten van Turkije, geen legitimiteit heeft en volledig willekeurig is. Laat staan enig recht te genieten, we hebben al 18 maanden niets van Öcalan en onze andere cliënten daar gehoord. Ik geloof dat dit een unieke situatie in de wereld is. Er is het voorbeeld van Guantanamo, dat eerder de wereldwijde publieke opinie bezighield, maar de praktijken in Imrali hebben de mishandeling in Guantanamo al lang overtroffen. De onwettigheid in Guantanamo zou aan het publiek kunnen worden gemeld en advocaten zouden het kunnen bezoeken. Er is echter een absoluut isolement hier in Imrali. We krijgen helemaal geen nieuws. We hebben alleen officiële informatie dat onze cliënten er zijn, en er is geen andere informatie. We willen deze informatie vertrouwen. Toch willen we niet in de officiële verklaringen geloven. We weten dat deze staat ons officieel bijna elke week heeft voorgelogen van 1999 tot de poging tot staatsgreep in 2016. In die tijd werden zaken als slecht weer of slecht functionerende boten altijd genoemd als een belemmering voor advocaat- en familiebezoek. Daarom vertrouwen we deze staat niet. We zetten onze juridische, diplomatieke en politieke initiatieven voort, en we zullen dat blijven doen. We zien dat mensen geleidelijk de gevolgen van het isolement in Imrali en de effecten ervan op zichzelf beginnen te beseffen. Wij vinden dat deze democratische reacties nog meer moeten worden versterkt.”
Turkije doodt de tijd
“Als de democratische strijd en reacties gelijk zijn aan het verzet van Öcalan in Imrali, zullen we een oplossing voor het probleem kunnen zien. Er is inderdaad al 23 jaar enorme weerstand in Imrali. Öcalan zet zijn resolute strijd tegen dit systeem voort onder moeilijke omstandigheden in İmralı. De democratische samenleving moet dit ook inzien, en ik denk dat mensen de strijd dienovereenkomstig moeten opvoeren. Wat betreft de kwestie van de verzwaarde levenslange gevangenisstraf, er is ook een uiterste termijn aan Turkije gegeven, namelijk tot eind september. Deze termijn werd aan Turkije gegeven naar aanleiding van de ‘9/2’-aanvraag ingediend bij het Comité van Ministers van de Raad van Europa. In feite is dit proces niet een eenjarig proces. Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens sprak in 2014 een vonnis wegens rechtenschending uit en oordeelde dat een verzwarende levenslange gevangenisstraf gelijk staat aan marteling. Turkije is de afgelopen 8 jaar verzocht stappen te ondernemen en regelgeving op dit gebied vast te stellen. Het moest een verzwaarde levenslange gevangenisstraf, deze vorm van executie, uit zijn eigen wetten schrappen. Toch heeft Turkije daar niet aan voldaan. Als advocaten van Öcalan hebben we al vaak 9/1-aanvragen ingediend. Afgelopen augustus hebben we opnieuw een aanvraag gedaan. Op onze aanvraag van 9 augustus werd zeer snel gereageerd en we zagen de gebruikelijke dingen in die reactie. Turkije doet wat het altijd heeft gedaan. Het doet waar hij goed in is op het gebied van buitenlands beleid en doodt de tijd. Turkije probeert het in de loop van de tijd te verspreiden. Deze aanpak draagt niet bij aan de oplossing van problemen.
De problemen worden alleen maar ingewikkelder. We hopen dat Turkije hier eind september een stap in zet. Vorig jaar gaf het Comité van Ministers een deadline tot 22 september en vroeg Turkije om stappen te ondernemen, een actieplan op te stellen en het Comité over deze kwestie te informeren, maar Turkije heeft tot nu toe geen vooruitgang geboekt. Op 9 augustus is zeer kort en negatief gereageerd op onze aanvraag. Ze doen alsof er geen probleem is. Het EHRM oordeelt steeds: ‘Je kunt een persoon geen verzwarende gevangenisstraf opleggen’. Turkije reageert spottend en bekent tegelijkertijd dat alleen Öcalan en andere politieke gevangenen zijn veroordeeld tot levenslange dwangarbeid. We hopen dat Turkije op korte termijn van deze fout af zal zijn.”
Een langdurige doodstraf
Bilmez herinnerde eraan dat de doodstraf in Turkije van kracht was, maar niet werd uitgevoerd toen Öcalan aan Turkije werd overgedragen. “Daarna werd in Imrali een zeer snel en showproces gehouden en kreeg hij de doodstraf. Destijds moest Turkije de doodstraf afschaffen vanwege het publieke verzet, de reacties van het Koerdische volk en het proces bij het EHRM. In plaats daarvan werd een straf genaamd “levenslange gevangenisstraf met verzwaring” ingevoerd. Het is een vorm van straf en executie die voorheen niet bestond binnen de Turkse wet. Het probleem is dat dit een zwaardere straf is dan de doodstraf. In de literatuur wordt deze straf de doodstraf genoemd die gespreid is in de tijd. Een persoon wordt in de gevangenis gezet zonder enige hoop op vervroegde vrijlating en daar vastgehouden tot de dood. Het betekent de dood in de loop van de tijd spreiden, waarbij de gevangenen langzaam worden gedood.”
wetten worden overgebracht
“Turkije koestert vanaf het begin een wrok tegen Öcalan. Het informeert het publiek ook dat het dit doet. Öcalan heeft sinds 1994 alles in het werk gesteld om de Koerdische kwestie op te lossen. Hij bleef deze houding aannemen, zelfs nadat hij naar Imrali was gebracht. Zijn houding is onderschat. Het was een houding die heel Turkije, de hele Turkse samenleving diende. De door het EHRM gevraagde verordeningen en wijzigingen met betrekking tot verzwaarde gevangenisstraffen, dat wil zeggen wat wij het “recht op hoop” noemen, zijn ongeveer als volgt: Na een bepaalde tijd, na een redelijke termijn -de grens is niet duidelijk- moet de betreffende straf na 15 of 20 jaar worden heroverwogen en geëvalueerd. Er wordt verondersteld dat er een mechanisme tot stand komt door wettelijke regelingen in te voeren. Een met dit mechanisme opgerichte commissie zou de situatie van de persoon die tot levenslange gevangenisstraf is veroordeeld opnieuw moeten onderzoeken. De commissie wordt gevraagd te beoordelen of de persoon in kwestie schadelijk of gunstig is voor de samenleving. Het kan besluiten om de persoon vrij te laten. Helaas spelen er grote vooroordelen als het om Öcalan gaat. Als het op Öcalan aankomt, worden de wetten omzeild. De verergerde levenslange gevangenisstraf werd ingevoerd voor Öcalan. Binnen de Turkse wet bestond een dergelijke straf niet. Deze straf, die voor Öcalan in werking trad, werd later een straf die werd gegeven aan honderden, misschien zelfs een paar duizend andere mensen. De exacte cijfers kennen we nog niet eens. Zoals we al zeiden, heeft het Comité van Ministers van de Raad van Europa Turkije een deadline gegeven tot eind september. De commissie wilde ook weten hoeveel mensen in Turkije tot levenslange gevangenisstraf zijn veroordeeld. Turkije heeft hier tot nu toe zelfs geen antwoord op gegeven”, zei Bilmez.
Straf moet worden herzien
De situatie van de persoon aan wie een dergelijke straf is opgelegd, dient na een redelijke termijn opnieuw te worden beoordeeld. Een evaluatie wordt gemaakt door criteria zoals leeftijd, gezondheidstoestand en sociale positie van de persoon in overweging te nemen. De zaak van Öcalan is bekend. Objectief gezien heeft hij, ondanks de slechte omstandigheden en de martelingen die hem sinds 99 zijn opgelegd – wat wordt bevestigd door het EHRM dat oordeelde dat een tot levenslange gevangenisstraf veroordeelde wordt gemarteld – gewerkt en zich ingespannen voor het algemeen welzijn. Toen hij de minste kans kreeg, probeerde hij die meteen te gebruiken voor een oplossing voor de Koerdische kwestie. Hij was zich bewust van zijn verantwoordelijkheid en macht om de Koerdische kwestie op te lossen, en dat is hij nog steeds. Hij deed alles wat nodig was en nam elke stap. Theoretisch maakte hij routekaarten. Hij deed suggesties om tot een oplossing te komen. Hij kwam met het idee van een comité van wijzen voor de voorbereiding van de publieke opinie. Hij drong er bij de PKK op aan een eenzijdig staakt-het-vuren af te kondigen en zijn oproep werd opgevolgd. Daarom heeft het geen zin om Öcalan te beschouwen als een schadelijk persoon voor de Turkse samenleving. Integendeel, hij is een buitengewoon nuttig persoon voor de Turkse samenleving. In dit opzicht is het recht op hoop een belangrijk recht. Turkije wordt geacht op dit punt wijzigingen aan te brengen. Anders zou Turkije een land worden dat de uitspraken van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens niet uitvoert. Turkije voldoet sinds 2014 niet aan de vereisten met betrekking tot de uitspraken van de rechtbank. Het doodt de tijd. Öcalan blijft zich verzetten en strijden ondanks een levenslange gevangenisstraf onder martelomstandigheden die met de dag erger worden. Als Turkije zich niet aan dit besluit houdt, bestaat de mogelijkheid dat de Raad van Europa sancties oplegt. Turkije kan zelfs worden uitgesloten van de Raad van Europa. Als zoiets zou gebeuren, zou dat in alle opzichten een groot verlies zijn voor Turkije. De mensenrechten zouden verder worden uitgehold en de toch al kwetsbare economie zou kunnen instorten. Turkije kan volledig worden afgesneden van de westerse wereld. De AKP werkt momenteel samen met de MHP. Ze hebben de macht, maar er is ook een oppositie die deze regering binnen een jaar wil overnemen. Deze kwestie betreft niet alleen de regering, maar ook de oppositie. Als Turkije niet voldoet aan de eisen van de uitspraken van het EHRM, zal het in alle opzichten verliezen. Niet alleen de regering, maar ook de oppositie en de hele samenleving zullen verliezen.”