In het Koerdisch cultureel centrum in Rotterdam vond een evenement plaats over de Turkse verkiezingen. HDP-politicus Nihat Akdoğan, voormalig parlementslid uit het kiesdistrict Colemêrg (Tr. Hakkari) gaf informatie over het verloop van de parlements- en presidentsverkiezingen in Turkije in de drukbezochte conferentiezaal van de vereniging.
Anders dan in Duitsland, Oostenrijk en andere West-Europese landen, waar kiezers al aanstaande donderdag (27 april) kunnen stemmen, beginnen de stembussen voor Turkse onderdanen in Nederland pas op 29 april en eindigen ze op 7 mei. In Turkije zelf zijn er pas op 14 mei verkiezingen.
Voor systeemwijziging: Kies de YSP
“Het is niet overdreven om de komende verkiezingen als een keerpunt te beschouwen”, zei Nihat Akdoğan. Na meer dan 20 jaar regering door het AKP-regime zou een systeemverandering op handen kunnen zijn. Dit is ook hard nodig om het verklaarde doel van de oppositiepartijen – de terugkeer naar een parlementair systeem – op gang te brengen. In het afgelopen decennium is het Turkse regime overgegaan van een AKP-autocratie naar de eenmansdictatuur van Recep Tayyip Erdoğan – de strijd tegen de Koerden is de basis geworden van het politieke begrip van dit nationalistische regime. Als Erdoğan niet herkozen zou worden, zou hij noch het presidentschap, noch een zetel in het parlement hebben. Het is te voorzien dat dit de AKP flink zal opschudden. Een nederlaag voor de oppositie zou een bevestiging van het presidentiële systeem betekenen en zou de samenwerking binnen de oppositie waarschijnlijk aanzienlijk verzwakken. “Voor beide partijen is het een kwestie van zijn of niet zijn”, zegt Akdoğan.
Ongeveer 260.000 kiesgerechtigden in Nederland
In Nederland zijn ongeveer 260.000 mensen kiesgerechtigd. Maar de uitslag van eerdere verkiezingen, zoals de presidentsverkiezingen in juni 2018, heeft niet alleen in Nederland maar ook in andere landen aangetoond dat gemiddeld slechts ongeveer de helft van de kiesgerechtigden aan de verkiezingen heeft deelgenomen. De stemmen van stemgerechtigden in het buitenland zouden doorslaggevend kunnen zijn, benadrukte Akdoğan. De politicus voerde campagne voor stemmen voor de Groen Linkse Partij (Yeşil Sol Parti, kortweg YSP) onder stemgerechtigde kiezers. De YSP doet mee aan de verkiezingen in plaats van het dreigende verbod op de Democratische Volkspartij (HDP) en wordt daarom behandeld als een belangrijke partij. Ze steunt de CHP-kandidaat Kemal Kılıçdaroğlu bij de presidentsverkiezingen. Als geen enkele kandidaat de absolute meerderheid van de stemmen behaalt bij de presidentsverkiezingen, is er een tweede ronde op 28 mei. Dan kunnen Turkse onderdanen in het buitenland tussen 20 en 24 mei stemmen.
Nihat Akdoğan in de gevangenis als parlementslid
Nihat Akdoğan, die nu in ballingschap leeft in Europa, kent het Erdoğan-systeem. De Koerd, geboren in Colemêrg in 1980, heeft een masterdiploma in openbaar bestuur en was van 2015 tot 2018 lid van de HDP. Hij bracht echter bijna een half jaar van zijn ambtstermijn door achter de tralies in plaats van in het parlement. Akdoğan behoort tot de groep HDP-parlementsleden die in november 2016 werden gearresteerd op beschuldiging van terrorisme. Onder hen waren toen medevoorzitters Selahattin Demirtaş en Figen Yüksekdağ, die ondanks een andersluidend bevel van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) in de gevangenis vastgehouden worden. Afgelopen november beval het EHRM Turkije om schadevergoeding te betalen aan Nihat Akdoğan en andere ex-HDP-parlementsleden omdat hun detentie politiek gemotiveerd was en een schending vormde van fundamentele rechten zoals de vrijheid van meningsuiting en het recht om op te staan en te stemmen. Begin april behandelde de Grote Kamer van het Hof vervolgens de zaak en verwierp een bezwaar van de Turkse regering.