Vrouwenbewegingen uit Noord- en Oost-Syrië sturen brief naar VN-organen

  • Rojava/Noord- en Oost-Syrië

Op initiatief van de Koerdische vrouwenorganisatie Kongra Star hebben acht vrouwenbewegingen en vrouwenorganisaties in Noord- en Oost-Syrië op maandag een open brief gestuurd aan secretaris-generaal António Guterres en verschillende organen van de Verenigde Naties. In deze brief roepen ze hen op om verantwoordelijkheid te nemen en de huidige schendingen van het internationaal recht door Turkije tegen het Autonome Bestuur van Noord- en Oost-Syrië (AANES) en de in de regio levende en zelfbesturende Koerdische, Arabische, Armeense, Tsjerkessische, Turkmeense en Assyrische bevolking te beëindigen.

Bovendien was de brief ook gericht aan vrouwen in politiek belangrijke posities en werden zij opgeroepen om verantwoordelijkheid te nemen en niet alleen te praten over feministische buitenlandse politiek, maar ook daadwerkelijk bij te dragen aan het behoud van een van de belangrijkste modellen van een democratische samenleving, gebaseerd op de vrijheid van vrouwen, dat niet wordt gehinderd of vernietigd door de aanvallen van Turkije.

Open brief aan de Verenigde Naties

Aan de secretaris-generaal, de heer António Guterres Aan de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten, de heer Volker Türk Aan de Mensenrechtencommissie, de Mensenrechtenraad en zijn voorzitter, de heer Václav Bálek Aan de Algemene Vergadering en haar voorzitter, de heer Dennis Francis Aan de Veiligheidsraad

Geachte heer António Guterres, geachte heer Volker Türk, geachte heer Václav Bálek, geachte heer Dennis Francis en geachte leden van de Verenigde Naties, en in het bijzonder van de Veiligheidsraad,

Wij, als vrouwenbewegingen en vrouwenorganisaties in Noord- en Oost-Syrië, nemen de herhaalde agressie van Turkije sinds 4 oktober 2023 tegen het Autonome bestuur van Noord- en Oost-Syrië (AANES) en de in de regio levende en zelfbesturende Koerdische, Arabische, Armeense, Tsjerkessische, Turkmeense en Assyrische bevolking zeer serieus. Daarom richten wij ons met deze open brief dringend tot u en tot alle volkeren van de Verenigde Naties. Wij roepen u op om verantwoordelijkheid te nemen in overeenstemming met de principes van het internationaal recht en de doelstellingen van de Verenigde Naties, en om onmiddellijk actie te ondernemen om ervoor te zorgen dat de Turkse staat zijn huidige aanvallen beëindigt.

In de eerste zin van de preambule van het Handvest van de Verenigde Naties staat dat “de volkeren van de Verenigde Naties vastbesloten zijn toekomstige generaties te behoeden voor de gesel van de oorlog”. Deze “gesel van de oorlog” ervaren wij als vrouwen die momenteel in Noord- en Oost-Syrië wonen, opnieuw in dramatische mate.

Op 4 oktober 2023 verklaarde Turkije in een openbare verklaring van de minister van Buitenlandse Zaken de oorlog aan het Autonome Bestuur van Noord- en Oost-Syrië en dreigt met grootschalige aanvallen op de infrastructuur van de regio. Turkije rechtvaardigt zijn agressie door te verwijzen naar een aanval van de PKK in Ankara op 1 oktober en beschuldigt het Autonome Bestuur van Noord- en Oost-Syrië van banden met de daders.

Turkije heeft in het verleden ook herhaaldelijk aanslagen gebruikt om zijn oorlogsvoering tegen de autonome regio in Noord- en Oost-Syrië te rechtvaardigen, zoals een bomaanslag in het drukbevolkte stadscentrum van Istanbul in november 2022, gepleegd door onbekende krachten.

Hiermee verhult Turkije zijn eigen politieke bedoeling om de regio in Noord- en Oost-Syrië te destabiliseren, te ontvolken en te bezetten, en probeert het de mensenrechtenschendingen en oorlogsmisdaden die daarbij zijn begaan te rechtvaardigen. Sinds de revolutie in 2012 heeft Turkije elke mogelijkheid benut om de opbouw van een alternatief democratisch samenlevingsmodel in Noord- en Oost-Syrië, waarin ook de Koerdische samenleving zelfbestuur kan uitoefenen, te voorkomen.

Op dit moment pleegt Turkije herhaaldelijk schendingen van de mensenrechten en oorlogsmisdaden sinds hun verklaring op 4 oktober met aanvallen tegen de mensen in Noord- en Oost-Syrië. Met luchtaanvallen, drone-aanvallen en zware wapens heeft Turkije tot nu toe meer dan 70 opzettelijke aanvallen uitgevoerd op de burgerbevolking, civiele objecten, dorpen, woon- en werkplekken en vitale infrastructuur, met als doel de bevolking zowel psychologisch als fysiek te verzwakken door hen de basisvoorzieningen van elektriciteit, water en voedsel te ontzeggen. Hiermee schendt Turkije duidelijk het internationaal humanitair recht, zoals vastgelegd in de Geneefse Conventies en het Statuut van Rome, met betrekking tot de bescherming van de burgerbevolking en gewonden en zieken.

  • Turkije voert regelmatig aanvallen uit op ziekenhuizen en gezondheidszorgfaciliteiten. Onlangs werden twee ziekenhuizen die waren uitgerust voor de COVID-19-pandemie en die ook algemene gezondheidszorg aan de bevolking boden, op 6 oktober 2023 vernietigd door luchtaanvallen, respectievelijk in het dorp Giri Fara bij Derik en in de stad Kobane.
  • Turkije richt zich specifiek op faciliteiten voor de bescherming van vluchtelingen. Zo werd op 5 oktober 2023 de omgeving van het vluchtelingenkamp Washokani in het westen van de stad Al-Hasakah binnen enkele uren meerdere malen gebombardeerd. Als gevolg daarvan staakten alle 12 humanitaire organisaties in het kamp hun werkzaamheden. Ze evacueerden hun personeel en lieten de bevolking onbeschermd achter.
  • Turkije richt zich specifiek op objecten die van levensbelang zijn voor de burgerbevolking, met name de watervoorziening. Op 5 oktober 2023 werd bijvoorbeeld de Al-Hamma-waterstation aangevallen, die een groot gebied van de stad Al-Hasakah van water voorziet, en op 6 oktober 2023 werd de Khana Sere-waterstation in de regio Derik aangevallen.
  • Turkije richt zich specifiek op faciliteiten voor voedselproductie, oogsten en landbouwgebieden. Bijvoorbeeld op 4 oktober 2023 werd een boerderij in Msheirefa Hama, ten noorden van de stad Al-Hasakah, aangevallen, en op 6 oktober werd een graansilo in Amude aangevallen met behulp van drones.
  • Turkije valt met name de energievoorziening (elektriciteit, gas en olie-installaties) aan die ook nodig zijn voor het gebruik van pompsystemen voor watervoorziening en voedselproductie. Sinds 4 oktober zijn meer dan 30 installaties vernietigd of beschadigd door aanvallen met drones en gevechtsvliegtuigen. Hieronder vallen bijvoorbeeld de aanval op een elektriciteitscentrale in Tirbespiye op 5 oktober 2023 en op 6 oktober 2023 een transformatorstation in Qamishlo, dat tot dan toe de stroomvoorziening van de lokale meelfabriek verzekerde.
  • Turkije richt zich specifiek op bewoonde gebieden, dorpen, woon- en werkplekken, zoals de aanval op een school in Dad Ebdal in Zirgan op 5 oktober 2023 door drones. Op 4 oktober 2023 werd een baksteenfabriek in de stad Al-Hasakah aangevallen met drones, en op 6 oktober 2023 werd een textielfabriek in Amude aangevallen. In de regio Derik, Kobane, Amude en Til Tamr werden meerdere luchtaanvallen uitgevoerd en werd beschieting met zware wapens op bewoonde dorpen gemeld.

Naast deze lopende aanvallen willen we benadrukken dat tot op heden de bescherming van de burgerbevolking in de door Turkije onwettig bezette gebieden in Afrin en Sere Kaniye niet is gewaarborgd. Plunderingen en vernietigingen door gewapende bendes, martelingen en geweld tegen de burgerbevolking, met name tegen vrouwen, het verdwijnen van mensen en de vestiging van oorspronkelijk niet in die gebieden wonende bevolkingsgroepen zijn voorbeelden van mensenrechtenschendingen en oorlogsmisdaden die deel uitmaken van het dagelijks leven van de bevolking in deze gebieden. We hebben weet van meer dan 250 vrouwen die sinds 2018 zijn ontvoerd in het bezette Afrin. Er vinden ook regelmatig aanvallen plaats op bewoonde gebieden. Zo bombardeerde het Turkse leger en huurlingen bijvoorbeeld op 5 oktober 2023 meerdere dorpen in Shara en Sherawa.

Als vrouwenbeweging en vrouwenorganisaties spreken we ons niet alleen uit tegen de mensenrechtenschendingen en oorlogsmisdaden van Turkije tegen de bevolking, maar we wijzen ook op het gevaar van inperking van de rechten van vrouwen en de vernietiging van een samenlevingsmodel dat, als geen ander, politieke en maatschappelijke participatie en de vrijheid van vrouwen waarborgt.

Twintig jaar geleden begonnen we ons hier in Noord- en Oost-Syrië als vrouwen te organiseren, en sinds de revolutie van 2012 nemen we als vrouwen medeverantwoordelijkheid voor de opbouw van een democratisch systeem waarin de vrijheid van vrouwen centraal staat. We zijn uitgegroeid tot een sterke, multi-etnische vrouwenbeweging. We hebben zelfbesturende vrouwelijke structuren en raden opgebouwd en in de samenleving bewustzijn gecreëerd dat een leven zonder vrouwenrechten niet langer denkbaar is. Dagelijks zetten we ons in politieke organen en maatschappelijke instellingen in om deze structuren en de situatie van vrouwen verder te verbeteren.

Het systeem dat in Noord- en Oost-Syrië is ontstaan, is uniek in het Midden-Oosten, met erkenning van de rechten van vrouwen en hun maatschappelijke en politieke participatie. Het is een geweldige prestatie voor alle vrouwen en de hele bevolking in de regio.

We hebben als vrouwen met grote opofferingen de strijd tegen ISIS gevoerd, omdat het onze natuurlijke verantwoordelijkheid was en is om onze samenleving en alle hier levende volkeren te beschermen. Maar ook omdat het voor ons als vrouwen essentieel is om ons leven en onze vrijheid te verdedigen. Omdat we het noodzakelijk vinden om de verworvenheden van de vrouwenbeweging en onze gevechten te beschermen tegen de fysieke aanvallen en de conservatieve, fundamentalistische ideologie van de Islamitische Staat.

De huidige oorlogsverklaring en aanvallen van de Turkse staat tegen de AANES en haar infrastructuur zijn ook aanvallen tegen de sterke vrouwenbeweging in de regio. Ze komen voort uit een fundamentalistische en misogynistische wereldvisie die ook wordt vertegenwoordigd door de politieke leiders van Turkije. Het is een voortzetting en intensivering van de meer dan drie jaar durende drone-aanvallen door Turkije, waarbij tot op heden meer dan 30 vooraanstaande vrouwelijke persoonlijkheden uit de politiek, de samenleving, de verdedigingskrachten en de burgerbevolking met opzet zijn vermoord.

Dit omvat bijvoorbeeld de aanval op vijf jonge vrouwen in een door de VN gefinancierd opleidingscentrum op 8 augustus 2022, de moord op Zeyneb Mihemed, co-voorzitter van het  Bureau Juridische Zaken van het Autonome Bestuur van Cizire, op 27 september 2022, de moord op Yusra Darwish, co-voorzitter van de zelfadministratie in het kanton Qamishlo, en haar plaatsvervanger Liman Shiwesh op 20 juni 2023, en tot slot de moord op Shervin Serdar, commandant van de YPJ, op 15 september 2023, die een belangrijke rol speelde in de gevechten tegen ISIS, bijvoorbeeld in de offensieven van Minbic, Raqqa en Deir ez-Zor.

Een destabilisatie van de regio door de huidige aanvallen opent ook de weg voor ISIS om zich opnieuw op te bouwen, te herorganiseren en te vestigen in de regio. Dit zou niet alleen de veiligheid van ons vrouwen in gevaar brengen, maar ook die van de hele wereldgemeenschap.

Omdat de handhaving van het internationaal recht en de bestraffing van mensenrechtenschendingen en oorlogsmisdaden alleen voorbehouden is aan de volkeren en leden van de VN als staten, of afhankelijk is van de ratificatie van relevante verdragen, wordt ons als vrouwenbeweging en vrouwenorganisaties, en ook aan de vertegenwoordigers van het Autonome Bestuur van Noord- en Oost-Syrië, het recht om juridische stappen te ondernemen tegen de begane mensenrechtenschendingen en oorlogsmisdaden van Turkije ontzegd. Voor ons recht op vrede gebaseerd op de beginselen van gelijkheid, zelfbeschikking en rechtvaardigheid, en voor de naleving van het internationaal humanitair recht, kunnen we alleen onze stem gebruiken.

Tot op heden is geen van de VN-lidstaten bereid om hun politieke betrekkingen en voordelen op de proef te stellen door Turkije openlijk aan te klagen, en om de morele, beschermde principes van het internationaal recht de voorrang te geven die ze eigenlijk zouden moeten hebben.

Juist dit voortdurende zwijgen van de internationale gemeenschap en de Verenigde Naties, vooral de straffeloosheid van het onwettige bezettingsbeleid, moedigt en maakt het de Turkse staat mogelijk om al jaren en ook nu nog steeds mensenrechtenschendingen en oorlogsmisdaden voort te zetten.

Met deze open brief roepen we u daarom op om onmiddellijk verantwoordelijkheid te nemen op basis van de doelstellingen van het Handvest van de Verenigde Naties en ervoor te zorgen dat Turkije zijn huidige aanvallen beëindigt.

We roepen u op om Turkije ter verantwoording te roepen voor zijn mensenrechtenschendingen en oorlogsmisdaden.

En we dringen er bij u op aan om een no-flyzone boven Noord- en Oost-Syrië in te stellen om toekomstige agressie van Turkije en daarmee samenhangende oorlogsmisdaden te voorkomen, en om het systematische gebruik van gevechtsdrones voor de buitengerechtelijke executie van activisten, politici en leidende vrouwelijke persoonlijkheden die zich inzetten voor vrede, de vrijheid van vrouwen, zelfbeschikking en de opbouw van een democratische samenleving in Noord- en Oost-Syrië, te stoppen.

We doen opnieuw een beroep op de internationale gemeenschap, de leden en instellingen van de Verenigde Naties en specifiek op de VN-Veiligheidsraad om hun verantwoordelijkheid te nemen bij de bescherming van mensen tegen oorlogsmisdaden en mensenrechtenschendingen, en om dienovereenkomstig op te treden!

09.10.2023, Noord- en Oost-Syrië

Vrouwenbeweging Kongra Star

Raad van Vrouwen van Noord- en Oost-Syrië

Vereniging van Armeense Vrouwen

Centrum voor Onderzoek en Bescherming van Vrouwenrechten

Vereniging van Assyrische Vrouwen in Syrië

Raad van Vrouwen van Syrië

Vereniging van Yezidische Vrouwen in Rojava

Vrouwenvereniging Zenobiya