De drastische daling van het waterpeil in de Tişrîn-dam heeft een acute crisis veroorzaakt in het noorden en oosten van Syrië. Volgens experts is de constructie slechts één meter verwijderd van volledige stilstand – met verstrekkende gevolgen voor de stroomvoorziening, landbouw, het milieu en de volksgezondheid.
Imad Ubeyd, hoofdvertegenwoordiger van de damautoriteit van het Democratisch Autonoom Bestuur van Noord- en Oost-Syrië (DAANES), waarschuwt: “De situatie heeft een kritieke drempel bereikt.” Het watertekort bedreigt de hele infrastructuur in de regio – van elektriciteit tot drinkwater. Er zijn al frequente stroomonderbrekingen, terwijl stilstaand water het risico op door water overgebrachte ziekten verhoogt.
Internationale overeenkomsten niet nagekomen
De autonome autoriteiten noemen de ontoereikende watertoevoer vanuit Turkije als de belangrijkste oorzaak. Volgens een bilaterale overeenkomst uit 1987 is Ankara verplicht om minstens 500 kubieke meter water per seconde via de Eufraat naar Syrië te transporteren. In werkelijkheid komt er volgens Ubeyd op dit moment maar zo’n 250 kubieke meter per seconde aan – de helft van de afgesproken hoeveelheid.
Bovendien is de werking van de Tişrîn-dam ernstig beperkt door militaire aanvallen van het Turkse leger en zijn jihadistische proxymacht SNA in de regio. Als gevolg hiervan is de aanvoersituatie drastisch verslechterd. De daling van het waterpeil heeft al geleid tot het verlies van ongeveer vier miljard kubieke meter actief bruikbaar watervolume – op een totale capaciteit van 14 miljard kubieke meter.
Het waterpeil ligt momenteel ongeveer zes meter onder het maximum, dat 304 meter boven de zeespiegel ligt. Als het waterpeil nog maar één meter zou dalen, zou de dam volgens experts zijn functie volledig kunnen verliezen – een scenario dat de elektriciteitsproductie abrupt tot stilstand zou brengen.
Noodmaatregelen van kracht – elektriciteitsrantsoenering al realiteit
Met het oog op de precaire situatie heeft de lokale overheid maatregelen genomen om het energieverbruik te verminderen. Elektriciteit wordt momenteel met tussenpozen gedistribueerd: openbare instellingen ontvangen elektriciteit van 11.00 tot 23.00 uur, terwijl particuliere huishoudens pas vanaf 14.00 uur van elektriciteit worden voorzien.
Van de 250 kubieke meter water per seconde die momenteel het meer bereikt, kan een aanzienlijk deel niet effectief worden gebruikt. Volgens Ubeyd gaat ongeveer 80 kubieke meter verloren door verdamping. Nog eens 70 kubieke meter wordt via twee turbines gewonnen voor de drinkwater- en landbouwvoorziening van de stad Aleppo. Daarnaast stroomt er dagelijks ongeveer 80 kubieke meter in een belangrijk irrigatiekanaal en stroomt er meer dan 350 kubieke meter verder richting Irak.
Deze verdeling, in combinatie met de verminderde instroom, zorgt ervoor dat het waterpeil dagelijks met wel zes centimeter daalt – een daling die de strategische reserves van het reservoir steeds verder uitput.
Gevolgen voor landbouw en gezondheid
De gevolgen van de watercrisis gaan veel verder dan de energievoorziening. De regio lijdt dit jaar onder een uitzonderlijke droogte, waardoor de situatie voor de landbouw verder verslechtert. Velden drogen uit, de veestapel wordt bedreigd – en daarmee het economische levensonderhoud van veel mensen.
“Als de huidige trend doorzet, bestaat het risico op onomkeerbare schade – niet alleen aan de elektriciteitsproductie, maar ook aan de volksgezondheid, het milieu en de voedselvoorraden,” waarschuwt Ubeyd.
De autoriteiten doen een beroep op internationale organisaties en buurlanden om hun verantwoordelijkheden onder bestaande overeenkomsten na te komen en de dreigende humanitaire ramp af te wenden.
Bron: ANHA