- Rojava/Noord-en Oost-Syrië
Op 15 augustus 2016 werd de Noord-Syrische stad Manbij volledig bevrijd door de Syrische Democratische Strijdkrachten (SDF) – waarmee een einde kwam aan de meer dan tweeënhalf jaar durende heerschappij van Islamitische Staat.
Voor ISIS was het verlies een zware nederlaag, want Manbij werd beschouwd als de “geheime hoofdstad”, gelegen op de strategisch belangrijke aanvoerroute van de Turkse grens naar Raqqa, waar zelfmoordterroristen werden getraind en onder andere naar Europa werden gestuurd.
Kort voordat de SDF op 1 juni 2016 het bevrijdingsoffensief bij de Tishrin Dam lanceerde, werd de Militaire Raad van Manbij opgericht door de SDF onder leiding van de Volks- en Vrouwelijke Beschermingseenheden (YPG/YPJ). Een van de medeoprichters was Abu Leyla (Faisal Abdi Bilal Saadoun), die op de derde dag van de operatie door granaatscherven in zijn hoofd werd geraakt tijdens een artillerieaanval. Toen Abu Leyla op 5 augustus overleed, werd het offensief op Manbij naar hem vernoemd.
75-daagse bevrijdingsstrijd
De strijd om Manbij, dat sinds 2014 onder IS-terreur stond, duurde in totaal 75 dagen. Het was een compleet succes, waarin YPJ-strijders een grote rol speelden. Onvergeten zijn de beelden van vrouwen die na de bevrijding hun sluiers verbrandden en sigaretten opstaken, van mannen die in het openbaar hun baarden lieten afscheren en de opgeluchte en stralende gezichten van kinderen. Maar de strijd voor een vrij Manbij was ook erg kostbaar. Grote delen van de stad werden verwoest. Ongeveer 300 strijders werden gedood, waaronder een aantal internationals.
Manbij: Etnisch en taalkundig mozaïek
Na de bevrijding van Manbij stond de SDF voor de uitdaging om de bevolking samen te brengen rond het politieke project van de “Democratische Federatie van Noord-Syrië”. Manbij is een etnisch en taalkundig mozaïek, waarvan de inwoners bestaan uit ongeveer 70 procent Arabieren, 20 procent Koerden, vijf procent Turkmenen en een klein aantal Circassiërs en Armeniërs, die decennialang verdeeld waren door het conservatieve stammenbeleid van het Syrische regime. Tijdens de jaren onder controle van ISIS werd dit beleid van verdeeldheid versterkt.
Sociaal model met hoge democratische normen
In de herfst van 2016 droeg de Militaire Raad het bestuur van de regio over aan de Volksraad van Manbij. In maart daaropvolgend werd de Volksraad omgedoopt tot de “Wetgevende Raad van het Democratisch Bestuur van Manbij” om zijn reikwijdte te vergroten en zijn democratische legitimiteit te versterken. Meteen vanaf het begin werd een gendergelijk dubbel leiderschap van een vrouw en een man ingevoerd in alle kantoren, zodat het aandeel vrouwen in het bestuur 50 procent is. Het bestuur van het Autonoom Bestuur bestaat uit 132 personen. Alle sociale groepen zijn vertegenwoordigd op basis van hun bevolkingsaandeel. Het belang van Manbij wordt dus niet alleen verklaard door zijn geostrategische positie in de algemene Syrische context, maar ook door het politieke systeem dat er sinds augustus 2016 is gevestigd, dat een zeer hoge democratische claim heeft en wordt beschouwd als een model voor een nieuw democratisch Syrië. Dankzij dit samenlevingsmodel is er een vertrouwensvolle en veilige omgeving ontstaan, waarin vrouwen hebben gestreden voor hun rechten en nu een rol spelen op alle gebieden van het bestuur en het leven.