- Zweden
Een week geleden werd de Koerd Zinar Bozkurt in Zweden gearresteerd om naar Turkije te worden gedeporteerd. Hoewel de migratieautoriteiten zijn asielaanvraag opnieuw willen beoordelen, wordt hij niet vrijgelaten in afwachting van zijn uitzetting.
Vertegenwoordigers van Zweden, Finland en Turkije kwamen vrijdag in Helsinki bijeen voor een vervolgbijeenkomst op het NAVO-memorandum uit Madrid. Het waren de eerste trilaterale gesprekken over de voorgenomen NAVO-toetreding van de twee landen uit het noorden, waarin concrete stappen ter uitvoering van het memorandum werden besproken. Na de Russische aanval op Oekraïne besloten Stockholm en Helsinki om deel uit te maken van de defensiealliantie. Turkije was echter fel gekant tegen de noodzakelijke toelatingsprocedure.
Ankara had last van beperkingen op wapenleveringen aan Turkije en beschuldigde beide staten ervan “broedplaatsen van terreur” te zijn en niet genoeg “te strijden tegen terroristische organisaties” – waarmee de Koerdische Arbeiderspartij (PKK) en de Volksverdedigingseenheden (YPG) worden bedoeld). Een van Ankara’s belangrijkste voorwaarden voor de Turkse regering om haar ‘nee’ tegen de toetreding van Zweden en Finland tot de NAVO op te heffen, was de uitbreiding van de samenwerking op het gebied van inlichtingendiensten en de uitlevering van vermeende ‘terroristen’. Als onderdeel van het Memorandum van Madrid presenteerde Turkije vervolgens een lijst van mensen die door de Scandinavische landen moesten worden uitgeleverd. In augustus werd een voor vermeende fraude veroordeelde Turk door Zweden uitgeleverd.
Rond dezelfde tijd als de bijeenkomst van gisteren in Helsinki, kondigde de Koerdische activist Mehmet Zinar Bozkurt aan dat hij een “doodsvasten” was begonnen. De 26-jarige woont al acht jaar in Zweden, maar zit sinds eergisteren in het detentiecentrum Källered ten zuiden van Göteborg. Ook hij wordt naar Turkije gedeporteerd, hoewel hij daar wordt bedreigd met opsluiting en marteling. Sinds zijn arrestatie is Bozkurt dan ook in gewone hongerstaking, welke hij nu dus omzet naar doodsvasten.
Bozkurt is een zeer gevaarlijk: in zijn asielaanvraag beweerde hij dat hij werd vervolgd in Turkije vanwege zijn Koerdische identiteit, zijn homoseksualiteit en zijn inzet voor de HDP. De Zweedse Migratieraad betoogde echter anders en won de zaak voor de rechtbank. Doorslaggevend was dat Bozkurt volgens de Zweedse geheime dienst Säpo connecties zou hebben met de PKK. Tijdens het verhoor beschuldigden de autoriteiten de Koerd van zijn sympathie voor de HDP en de YPG/YPJ, evenals van berichten in digitale media over de strijd tegen IS in Kobanê.
Woensdag heeft de Zweedse migratieautoriteit de uitzettingsprocedure tegen Bozkurt tijdelijk opgeschort om een nieuwe asielprocedure uit te voeren en nieuwe redenen te onderzoeken. Bozkurt mag het detentiecentrum echter nog steeds niet verlaten – omdat de Säpo hem classificeert als een “veiligheidsrisico”. Dat is ook de reden voor zijn besluit om de hongerstaking om te zetten in een doodsvasten. Via Twitter riep hij het publiek op: “Help me mijn stem te verheffen.”
Hej alla mina kära vänner. fortfarandet jag är kvar i förvaret jag blev inte fri snälla ni få hjälpa mig höja min röst. i dag blev 6 dagar som jag hungerstrejkat jag slutat dricka vatten ,vatten med socker , och salt.Jag gick på in dödsfasta.
— Znar Bozkurt (@maria_mebarak) August 26, 2022
De advocaten van de activist zijn inmiddels in beroep gegaan bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) en het VN-Comité tegen Marteling om de vrijlating van Bozkurt te bewerkstelligen. “Wij zijn van mening dat het motief om op deze manier met onze cliënt om te gaan puur politiek is en willen een juridische beslissing nemen dat uitzetting onwettig is”, legt advocaat Abdullah Deveci uit. Het blijft onduidelijk of de naam van Bozkurt ook op de uitleveringslijst van Turkije staat. Zweedse mensenrechtenactivisten hebben een petitie gelanceerd waarin ze eisen dat de autoriteiten van het land Bozkurt vrijlaten en de Koerd laten blijven.