Temelli: We moeten economisch fascisme stoppen

  • Turkije

De Turkse economie is extreem kwetsbaar onder het gewicht van de oorlog, zegt DEM-parlementsvoorzitter Sezai Temelli. De reden hiervoor is de weigering om de Koerdische kwestie met democratische methoden op te lossen.

In de aanloop naar de lokale verkiezingen in Turkije op 31 maart laten de laatste gegevens zien dat de economie vertraagt. Indicatoren zijn onder andere het krimpende tekort op de lopende rekening, de daling van de industriële productie en de werkloosheidscijfers. Het programma onder leiding van minister van Economie Mehmet Şimşek was bedoeld om de inflatie terug te dringen, maar de stijging van de wisselkoersen heeft nieuwe discussies losgemaakt. Hoewel het internationale ratingbureau Fitch vorige week de kredietwaardigheid van Turkije verhoogde van B naar B+ en de vooruitzichten van “stabiel” naar “positief”, blijft de wisselkoers stijgen. Achter de schermen wordt ook gesproken over het ontslag van Mehmet Şimşek en een nieuwe renteverhoging. Er wordt ook gespeculeerd over het beperken van creditcards of het verbieden van contante voorschotten. Het feit dat een groot deel van de bevolking leeft met creditcards of kasvoorschotten doet de vraag rijzen of zo’n regeling er al dan niet komt voor de verkiezingen.

Het feit dat Şimşek op 12 maart de effecten van het verkrappende beleid van de centrale bank besprak met de Turkse Vereniging van Banken vergroot de vraagtekens achter deze geruchten. Hoewel Şimşek sprak over groeicijfers, gaat de regering de verkiezingen in onder de schaduw van een mogelijke nieuwe economische crisis. Iedereen vraagt zich af wat er met de wisselkoersen en de inflatie zal gebeuren na de verkiezingsuitslag op 1 april.

Temelli: Miljarden dollars vloeien naar de oorlog

Sezai Temelli, plaatsvervangend fractievoorzitter van de DEM-partij, sprak over deze ontwikkelingen met ANF Nieuwsagentschap. Verwijzend naar de economische situatie bij de laatste verkiezingen en de algemene mondiale ontwikkelingen, verklaarde Temelli: “2023 was al een verkiezingsjaar. Daarom wilde de regering een verkiezingsgerichte economie. Begin 2023 vond er een grote aardbeving plaats. Dit was een buitengewone ontwikkeling met gevolgen voor de economie. De Turkse economie bevindt zich in een zeer ernstige crisis. We maken een proces mee waarin zelfs de pogingen van het wereldkapitalisme om uit de crisis te komen niet succesvol zijn. Als we kijken naar de redenen hiervoor, kunnen we het probleem begrijpen. Ten eerste is de crisis van het wereldkapitalisme een langetermijnverhaal. Het is de crisis van het neoliberalisme, en om deze crisis te overwinnen zijn er over de hele wereld zeer grote politieke spanningen. Politieke spanningen zijn geen recept voor een uitweg uit de crisis; integendeel, ze leiden tot nog meer kwellende taferelen voor samenlevingen en volkeren. De huidige ontwikkelingen in het Midden-Oosten met betrekking tot de Koerden en de Palestijnen geven ons een overzicht van de situatie. Als we kijken naar Rojava of Başûr [West- en Zuid-Koerdistan] in Turkije, dan is daar al tien jaar een constante staat van oorlog, soms met een lage intensiteit, soms met een hoge intensiteit. Dit heeft natuurlijk een grote impact op de Turkse economie. De regering staat erop om deze oorlog voort te zetten. Ik heb het over de periode na het einde van het oplossingsproces. Door deze voortdurende oorlogspolitiek is de economie niet crisisbestendig. Zelfs ambtenaren zeggen dat er 30 tot 35 miljard dollar per jaar in de oorlog wordt gestoken.”

Stijgende militaire uitgaven en bezuinigingen voor de bevolking

Volgens Sezai Temelli is de Turkse economie extreem kwetsbaar onder het gewicht van de oorlog. De reden hiervoor is de weigering om de Koerdische kwestie democratisch op te lossen. Het stabilisatiebeleid dat door minister van Economie Şimşek is beloofd, wordt uitgevoerd met bezuinigingsmaatregelen over de ruggen van meer dan tachtig procent van de bevolking, terwijl tegelijkertijd de militaire uitgaven worden verhoogd. “Dit is het scenario waar we voor staan. De oorzaak van de crisis is duidelijk, maar er wordt niets aan gedaan”, legde de plaatsvervangend leider van de DEM-partij uit.

Belang van lokale verkiezingen voor de economische koers

De AKP/MHP-regering had “de Turkse economie lange tijd gewend aan kunstmatige groei. Dit is erg moeilijk vol te houden. Nu schakelen ze over op een strategie die groei en oorlog combineert. Ze willen de samenleving bijvoorbeeld uitleggen dat oorlog winstgevend is door te verwijzen naar hun wapenexport. Kortom, ze willen de oorlog voortzetten, de economie stabiliseren en tegelijkertijd groeien. Dit is natuurlijk geen mogelijk scenario. Na de verkiezingen op 31 maart zullen ze proberen om dit drievoudige scenario voort te zetten, maar we denken niet dat het lang zal duren. Voor de periode na de verkiezingen staan verschillende scenario’s ter discussie. De wisselkoers kan hier niet standhouden omdat het tekort op de lopende rekening duidelijk is en Turkije een zeer ernstige schuldencyclus heeft. Het moet mogelijk zijn om deze schuld om te zetten. Het is niet mogelijk om de wisselkoers op dit niveau te houden. Het is ook niet mogelijk om de inflatie heel snel te verlagen. Het doel is om binnen twee jaar macro-economische stabilisatie te bereiken. Om dit te laten slagen, moet Turkije zijn politieke crisis overwinnen of tot op zekere hoogte oplossen. De eerste pijler is ongetwijfeld het democratisch oplossen van de Koerdische kwestie en niet door oorlog. Dit zal de crisis niet in één dag op miraculeuze wijze oplossen, maar het zou een goed begin zijn om orde op zaken te stellen. Daarom zijn de lokale verkiezingen ook zeer cruciaal voor het bepalen van de koers van de economie. We moeten het economische beleid van AKP/MHP fascisme stoppen. Als de oppositie, vooral wij, een groot succes kunnen boeken in heel Turkije en vooral in Koerdistan, waar we van overtuigd zijn, zullen we de legitimiteit van deze regering in twijfel trekken. Deze twijfelachtigheid zal het sterkste obstakel zijn voor de realisatie van haar economische beleid.”

Bron: ANF
Foto: Sezai Temelli met DEM-voorzitter Tuncer Bakirhan tijdens de verkiezingscampagne in Kelê (Tr. Malazgirt), 12 maart 2024