Hoe resoneren de oorlogsplannen van Ankara in Bagdad en Hewlêr?

  • Turkije

De Turkse staat probeert zijn invasie van Zuid-Koerdistan uit te voeren met de hulp van de Iraakse regering en de Zuid-Koerdische partij KDP. De belangen van de Iraakse regering onder leiding van Mohammed Shia’ al-Sudani en de Turkse staat in het bijzonder drijven echter uit elkaar. Ankara en Bagdad ondertekenden het “Iraq Development Road Project” en kwamen onder andere een “Framework Agreement on Water Cooperation” en een “Memorandum on the Strategic Framework” overeen. De hoop van Irak ligt meer in de verwachte economische winst van deze contracten dan in een gezamenlijke oorlog. Ondertussen raakt de KDP, nu een quasi-koloniale administratieve autoriteit van de Turkse staat voor Zuid-Koerdistan, steeds meer gebonden aan Ankara.

Iran erkent invasie als onderdeel van NAVO-strategie

Bovendien heeft Iran zijn inzet opgevoerd om de plannen van het AKP-MHP regime voor het Midden-Oosten te dwarsbomen, althans voor zover die tegen zijn belangen indruisen. Daartoe heeft het een serieuze aanwezigheid in de regio opgebouwd, met name via de sjiitische strijdkrachten. Iran is zich ervan bewust dat de oorlog die Ankara voert deel uitmaakt van de langetermijnstrategie van de NAVO om Iran geleidelijk te omsingelen.

De eisen voor de KDP

De nieuwe invasieoperatie die Erdoğan wil lanceren tegen de Koerdische vrijheidsbeweging heeft zowel indirecte als directe deelnemers. Ankara wil een grotere deelname van de KDP aan deze operatie en zet haar onder druk. De KDP moet nu niet langer alleen de Medya Defense Areas omsingelen, troepen in de regio verzamelen, guerrillapassages blokkeren en het Turkse leger inlichtingen en logistieke steun verlenen, maar ook actief deelnemen aan de operaties. Tot nu toe zijn er geen tekenen dat de KDP in staat is om deze eisen af te wijzen.

Twee manieren: ofwel betalingen aan Ankara ofwel absolute trouw

Integendeel, de KDP ziet de eisen van de Turkse staat om haar intensiever in te zetten in haar bezettingsplannen als een kans om haar recente problemen te overwinnen. De recente uitspraak van het Iraakse federale gerechtshof dat de verkoop van olie door de centrale regering moet gebeuren, is een van de grootste problemen die de KDP nog moet oplossen. Want een groot deel van hun systeem, gebaseerd op cliëntelisme en nepotisme, is gebaseerd op het geld dat verdiend wordt met de verkoop van olie. De beslissing van de rechtbank plaatst Hewlêr voor een dilemma. De KDP moet de illegale olieovereenkomst die ze in 2014 zonder toestemming van Bagdad met Turkije heeft gesloten en die voorziet in een olieverkoop voor 50 jaar, verbreken en vervolgens compensatie betalen aan zowel Bagdad als Turkije. Dit betekent dat de KDP zich in een situatie bevindt van ofwel compensatie betalen aan Turkije of doen wat de Turkse staat van haar eist.

Met wie heeft Neçirvan Barzani in Bagdad aan tafel gezeten?

De KDP vreest een verandering in Zuid-Koerdistan bij de komende verkiezingen op 10 juni. Er is een conflict binnen de KDP zelf over het al dan niet houden van verkiezingen. Deze kwestie heeft ook geleid tot een crisis tussen de voorzitter van de Koerdische regio, Neçirvan Barzani, en de voorzitter van de KDP, Mesut Barzani. De afgelopen dagen is Neçirvan Barzani op weg gegaan voor intensieve gesprekken in Bagdad. Hij voerde onderhandelingen met de Sudan-regering, de voorzitter van de National Wisdom Movement, Ammar al-Hakim, de voormalige Iraakse premiers Adil Abd al-Mahdi en Haider al-Abadi, de Iraakse minister van Defensie Sabit Abbasi, de voorzitter van de Iraakse Rechtsstaatcoalitie, Nouri al-Maliki, de voorzitter van de Badr Organisatie, Hadi al-Amiri, de voorzitter van de Azm Alliantie, Muthanna al-Samarrai, de Iraakse staatssecretaris van Nationale Veiligheid, Qasim al-Ereji en de voorzitter van de Siyade Coalitie, Xemis Xencer.

Welke deals sloot Barzani in Bagdad?

De agenda van de verschillende ontmoetingen van Neçirvan Barzani werd bekend toen Erdoğan op 22 april met veel luister werd ontvangen in Hewlêr. De KDP en de Barzani-clan wilden dat Erdoğan een bemiddelende rol zou spelen tussen hen en de Iraakse centrale regering, in ruil voor actieve deelname aan de Turkse invasie in Zuid-Koerdistan. De KDP probeerde in Bagdad de verkiezingen, die een existentiële bedreiging vormen voor haar macht, uit te stellen.

Iraakse militairen voor het eerst in 30 jaar in zuidelijk Koerdistan

Hoewel sommige bronnen aangaven dat er in dit opzicht enige vooruitgang was geboekt, werd ten tijde van de besprekingen gemeld dat Iraakse grensbewakingseenheden twee militaire bases hadden gevestigd in Zaxo. Hoewel gezegd wordt dat de Iraakse grenswachteenheden ook strijdkrachten omvatten die onder controle staan van de partij (KDP) die de regio controleert, heeft het Iraakse leger voor het eerst in 30 jaar na de opstand strijdkrachten in Zuid-Koerdistan die optreden namens Irak. Deze situatie maakt de weg vrij voor Irak om zijn troepen in de regio te blijven “legitimeren”.

Irak toont zich bereid tot samenwerking met Turkije

Bagdad streeft er aan de andere kant naar om de inkomsten uit de olieverkoop in de regio en zijn energiebehoeften te dekken en zijn stationeringsplannen in Zuid-Koerdistan stap voor stap uit te voeren. Op deze manier stuurt Irak de Turkse staat een boodschap van bereidheid om samen te werken in ruil voor enkele overeenkomsten en beloften. De nieuwe strijdkrachten die de KDP naar de regio stuurt tegen de Koerdische vrijheidsbeweging weerspiegelen ook de uitvoering van dit beleid.

Vuile deals over Kerkûk

Aan de andere kant is het opmerkelijk dat Neçirvan Barzani tijdens de besprekingen in Bagdad openlijk werd geprezen door Nouri al-Maliki, de voorzitter van de Iraakse Rechtsstaatcoalitie: “Hij kan een rol spelen bij het oplossen van de problemen tussen ons.” Soortgelijke lof werd geuit tijdens de Ontmoeting tussen Irak en de PUK Bafil Talabanî sprak zijn steun uit voor Barzani.

In deze context wordt gezegd dat Barzani de kringen die hij in Irak ontmoette vroeg om de PUK over te halen om de regionale verkiezingen uit te stellen. Om de PUK hiervan te overtuigen heeft de PDK een aantal discussies over Kerkûk gevoerd. Het gaat over de kwestie van het invullen van de post van gouverneur van Kerkûk. De kwestie van de verkiezing van de gouverneur van Kerkûk is nog steeds controversieel vanwege de nauwe banden van de KDP met Turkije, dat beslag wil leggen op de olierijke regio, en met sommige Arabische organisaties. Maar blijkbaar krijgt de PUK nu het gouverneurschap van Kerkûk aangeboden als ze akkoord gaat met het uitstel van de verkiezingen in Zuid-Koerdistan.

Auteur: Nazim Daştan