- Turkije
De protesten die begonnen met de arrestatie van de burgemeester van de stad Istanbul (IBB), Ekrem Imamoğlu, wonnen snel aan kracht, grotendeels door de sterke aanwezigheid van jongeren op straat. Acties op initiatief van universiteitsstudenten verspreidden zich snel naar vele delen van Turkije, vooral in Istanboel, en bleven niet beperkt tot de universiteitsjongeren alleen. Voor het eerst in jaren ging de jeugdbeweging in zulke grote aantallen de straat op en de focus van de protesten ging veel verder dan de opsluiting en arrestatie van Imamoğlu. Deze dynamiek maakte de weg vrij voor socialistische bewegingen in Turkije om zich te verenigen rond een gezamenlijke strijd.
Şevval Uzun, lid van de jongerenvergadering van het Democratisch Volkscongres (HDK), sprak met ANF over waarom jongeren deze protesten zo krachtig omarmden.
Uzun zei dat het groeiende gevoel van frustratie en onzekerheid onder jongeren in het sociale leven heeft bijgedragen aan de toename van de deelname aan de protesten. Ze legde uit: “Het feit dat jongeren de straat op gingen en sterk reageerden na de detentie en arrestatie van Ekrem Imamoğlu kan worden verklaard door het samenkomen van meerdere sociale, politieke en emotionele factoren. De frustratie en onzekerheid op alle gebieden van het sociale leven heeft jongeren al diep geraakt. Met deze arrestatie en de schaamteloze usurpatie van de democratische wil, was het alsof er een vonk werd geworpen in een vuur dat al brandde. We kunnen zeggen dat een jeugd die niets te verliezen had het gevoel had dat ze een standpunt moest innemen. Enkele van de belangrijkste motivaties kunnen als volgt worden samengevat: een diep engagement om de democratie en de politieke wil te verdedigen.”
Uzun voegde eraan toe: “In steden waar veel Koerden wonen, werd het beleid van aangestelde curatoren en gewelddadige onderdrukking lange tijd getolereerd of gelegitimeerd door die in het westen van het land. Maar de opsluiting en arrestatie van Imamoğlu werden gezien als een directe aanval op een gekozen leider die door het volk is gekozen. De uitbreiding van hetzelfde autoritaire beleid door de regering, niet alleen in Koerdistan maar nu tegen alle oppositiekrachten, heeft de perceptie van de jongeren dat de democratische wil belegerd is, versterkt.
Imamoğlu’s verkiezingsoverwinningen tegen het heersende blok in de lokale verkiezingen van 2019 en 2024 hadden van hem al een symbool van hoop en verandering gemaakt voor veel jongeren. Zijn verwijdering langs gerechtelijke weg heeft het gevoel van onrechtvaardigheid alleen maar verdiept en de perceptie van autoritarisme verder versterkt.”
Uzun benadrukte dat “een andere belangrijke factor de angst voor de toekomst en de aanhoudende economische crisis is. Kwesties als economische onzekerheid, werkloosheid en gebrek aan gelijke kansen zijn onderdeel geworden van het dagelijks leven. De jongeren die de straten vulden deden dat niet alleen om Imamoğlu te steunen, maar ook om hun eigen toekomst te verdedigen. Hun woede tegenover het eenmansregime moet ook in deze context worden gezien. Jarenlang hebben de toenemende repressie, de beperking van de vrijheid van meningsuiting, de censuur van sociale media en vele andere beleidsmaatregelen deze woede tot het uiterste gedreven.”
Protesten verspreiden zich van universiteitscampussen naar de straten
Şevval Uzun wees op de belangrijke rol van sociale media in de snelle verspreiding van protesten onder jongeren en zei: “Ondanks de pogingen van de regering om de media te censureren, bereikten video’s en verslagen van wat er op straat gebeurde, waaronder martelingen, pesterijen, beledigingen en meer, iedereen via platforms zoals Twitter (X), Instagram, TikTok en anderen. In plaats van angst of bezorgdheid te veroorzaken, voedden deze ervaringen de bestaande woede. Dit droeg ertoe bij dat de beweging golf na golf groeide. Het krachtige verzet van de jongeren kan niet alleen worden gezien als een reactie op de arrestatie van de burgemeester van de stad Istanbul, Ekrem Imamoğlu, maar als een uiting van lang opgehoopte frustratie, een verlangen naar gerechtigheid en een verlangen naar verandering na 23 jaar regeren door de Gerechtigheids- en Ontwikkelingspartij (AKP).”
Ze voegde eraan toe: “Deze acties, die zich verspreidden van de universiteitscampussen tot op straat, tonen aan dat jongeren zich blijven verzetten, niet alleen instinctief, maar op een georganiseerde en vastberaden manier. Het was de aanwezigheid van de AKP die mensen met verschillende ideeën samenbracht rond een gemeenschappelijk doel. De jeugdbeweging begreep de noodzaak van eenheid tegen de regering en wist dat de weg naar een oplossing het voortzetten van de strijd vereiste. Als gevolg hiervan kwamen jongeren, ondanks verschillende perspectieven, samen in deze politieke context om een gezamenlijke strijd te voeren. Dit collectieve verzet veranderde verschillen in kracht, versterkte het gevoel van eenheid onder de jongeren en maakte de beweging inclusiever. Die inclusiviteit speelde een cruciale rol in het massale karakter van de protesten.”
Ze vervolgde: “Historisch gezien hebben fascistisch gezinde krachten altijd geprobeerd om een dergelijke eenheid te provoceren en te verdelen in elke ruimte die ze bezetten. Maar deze keer liet het proces geen ruimte voor zulke provocaties. Nu het strijdveld verschuift van de straten naar de universiteiten, zijn we getuige van een poging om een meer democratische en revolutionaire praktijk van verzet op te bouwen. Als we kijken naar alles wat er gebeurd is, is het duidelijk dat deze gezamenlijke strijd de protesten heeft laten evolueren van een verspreide en spontane naar een meer georganiseerde vorm, wat heeft geleid tot de verduidelijking van belangrijke eisen.
Eisen zoals de vrijlating van Ekrem Imamoğlu, vrijheid voor degenen die tijdens de protesten zijn gearresteerd en de bescherming van democratische rechten hebben bijvoorbeeld geleid tot nieuwe tactieken, waaronder straatdemonstraties, boycots op campussen en openbare verklaringen. Deze collectieve inspanning heeft de beweging in staat gesteld om een eenvoudige woede-uitbarsting te overstijgen en te transformeren in een bewust politiek standpunt.”
Enthousiasme van protesten omgezet in georganiseerd verzet
Uzun zei dat de regering het gemunt heeft op de leiders van de jeugdbeweging in een poging om een terugtrekking te forceren. Hoewel er tekenen van ontmoediging kunnen zijn in de samenleving, benadrukte ze dat dit niet geldt voor de jongeren.
Ze benadrukte: “De regering probeerde een gevoel van aarzeling en terugtrekking te creëren door zich te richten op de leiders van de jeugdbeweging. Door politieoperaties werden bijna 2.000 mensen vastgehouden en 300 gearresteerd. Angst en onzekerheid werden opzettelijk onder jongeren verspreid. Het resultaat was echter het tegenovergestelde van wat de regering had gehoopt. Elke inval, opsluiting en arrestatie wakkerde de bestaande woede verder aan.
Tegelijkertijd vernauwden de toegenomen censuur op sociale media, de schorsing van meer dan 700 accounts en de volledige stilte van de reguliere media de kanalen waarlangs jongeren zich konden uiten. Dit leidde ertoe dat sommige jongeren een gevoel van hopeloosheid ontwikkelden, een overtuiging dat “wat we ook doen, er niets zal veranderen.”
Uzun voegde eraan toe dat “het verkeerd zou zijn om te zeggen dat dit gevoel van wanhoop alle jongeren in zijn greep heeft. De aanvankelijke opwinding van de eerste weken van protest is geëvolueerd naar een meer voorzichtige maar vastberaden vorm van verzet. Zelfs het besluit van de regering om de feestdag te verlengen in een poging om de deelname te verzwakken, is niet gelukt. Integendeel, de jongeren reageerden door hun acties te diversifiëren en de vaart erin te houden, vastbesloten om te bewijzen dat repressie hen niet het zwijgen kon opleggen.”
Ze vervolgde: “Op 2 april werd een consumptieboycot gelanceerd met brede deelname, gericht op het creëren van economische druk. De protesten zullen doorgaan in de straten. De organisatie-inspanningen en boycots hebben zich ook verspreid naar universiteiten. Het doel is om verder te gaan dan verspreide en spontane acties en in plaats daarvan een duurzaam momentum op te bouwen door middel van gecoördineerde eisen en collectieve deelname.
Uzun voegde eraan toe dat “het verkeerd zou zijn om te zeggen dat dit gevoel van wanhoop alle jongeren in zijn greep heeft. De aanvankelijke opwinding van de eerste weken van protest is geëvolueerd naar een meer voorzichtige maar vastberaden vorm van verzet. Zelfs het besluit van de regering om de feestdag te verlengen in een poging om de deelname te verzwakken, is niet gelukt. Integendeel, de jongeren reageerden door hun acties te diversifiëren en de vaart erin te houden, vastbesloten om te bewijzen dat repressie hen niet het zwijgen kon opleggen.”
Ze vervolgde: “Op 2 april werd een consumptieboycot gelanceerd met brede deelname, gericht op het creëren van economische druk. De protesten zullen doorgaan in de straten. De organisatie-inspanningen en boycots hebben zich ook verspreid naar universiteiten. Het doel is om verder te gaan dan verspreide en spontane acties en in plaats daarvan een duurzaam momentum op te bouwen door middel van gecoördineerde eisen en collectieve deelname.
Uzun voegde eraan toe dat “het verkeerd zou zijn om te zeggen dat dit gevoel van wanhoop alle jongeren in zijn greep heeft. De aanvankelijke opwinding van de eerste weken van protest is geëvolueerd naar een meer voorzichtige maar vastberaden vorm van verzet. Zelfs het besluit van de regering om de feestdag te verlengen in een poging om de deelname te verzwakken, is niet gelukt. Integendeel, de jongeren reageerden door hun acties te diversifiëren en de vaart erin te houden, vastbesloten om te bewijzen dat repressie hen niet het zwijgen kon opleggen.”
Ze vervolgde: “Op 2 april werd een consumptieboycot gelanceerd met brede deelname, gericht op het creëren van economische druk. De protesten zullen doorgaan in de straten. De organisatie-inspanningen en boycots hebben zich ook verspreid naar universiteiten. Het doel is om verder te gaan dan verspreide en spontane acties en in plaats daarvan een duurzaam momentum op te bouwen door middel van gecoördineerde eisen en collectieve deelname.
Bron: ANF